Tau'ataina Ke Tukuatu 'A e Fakakaukau Mo e Ongoongo 'Oku Fakapapau'i ^Featured

Fakatatau ki he ‘Efika Faka Faiongoongo ‘oku ne ‘oange ‘a e ngofua ki he ‘Etita kene malu’i ‘ene ngaahi ma’u’anga fakamatala 'aki 'a e malu taha pea ‘oku fa’a toki tukuange pe ‘oka fiema’u ‘e he Fakamaau’anga ‘i ha fakatonutonu Fakalao ‘okapau ‘e hoko. 'I he taimi tatau 'oku ma'u kakato pe honau hingoa mo honau ngaahi tu'asila pehe ki he fika fetu'utaki 'o hangē koe angamaheni.

‘Oku ‘i ai mo e ngaahi ‘atikolo ‘oku ‘oatu ‘oku makatu’unga ‘i hono ‘analaiso tau'ataina ‘o e ngaahi mo’oni’i me’a ‘oku pea na'e hoko pea 'oku ‘i ai ‘a e fakamatala falala’anga mo e ngaahi pepa fakamo'oni kiai pea ‘oku mahino pe ia ki he kakai ‘o e fonua he ‘oku hā he ngaahi lipooti fakata’u ‘a e Ngaahi Potungāue ‘a e Pule’anga, Ngaahi Tu’utu’uni Fakamaau’anga, Miniti ‘a e Fale Alea, Ngaahi Mītia tatau pe he Mītia paaki mo e vahaope, Ngaahi Lipooti mei he Sekitoa Taautaha, pehē ki he ngaahi tohi kuo fa’u ‘o kau kiai ‘a e fakamo’oni sio tonu mo mamata pau mo e fai ‘i he ‘ilo’ilopau.

 ‘Oku ‘ikai ke taumu’a ‘a e Ngaahi ongoongo ko’eni ke tukuhifo ha taha ka ‘oku makatu’unga pe ia ‘i he ngaahi fakamatala ‘oku mo’oni pea fai hono ‘analaiso tau’ataina. ‘Oku kehe pe foki 'a hono tukuatu ha fakakaukau tau'ataina 'a ha taha (opinion) 'o kau ai 'a e komeni tau'ataina mo potupotutatau (fair comment). 'Oku ‘i ai ‘a e feitu’u ‘oku fakahoko kiai ‘a e fakatonutonu 'okapau 'oku 'i ai ha ta'efiemalie ki ha ongoongo 'oku tukuatu. Ko e taimi lahi ‘oku kaunga tonu 'a e ngaahi ongoongo 'oku paaki atu ki ha fa’ahinga ka koe ngaahi me’a kotoa koia ‘oku ma’u pe ia ‘i he ngaahi tokiumeni ‘oku hā atu ‘i ‘olunga pea ‘oku fiema’u ke ‘ilo kiai ‘a e kakai ‘o e fonua.

‘Oku tautautefito ‘eni ki he kakai ‘oku nau hoko koe kau taki mo ma'u tu'unga he Fonua, Siasi mo e Pule'anga pea koe kakai ia ‘oku ‘i ai ‘a e fie'ilo kiate kinautolu mo e fiema’u kenau taliui ki he kakai (public figures). 'Oku ‘ataa pe foki ke ‘omai ha’anau tali ki he ngaahi ongoongo ‘oku paaki mo tuku atu pea ‘oku nofo taha pe foki 'a e ngaahi ongoongo ia 'i he 'uhinga mo e poini 'a ia 'oku mole ke mama'o heni ke taketi’i fakafo’ituitui ha taha. 'Oku 'ikai foki sola ha taha ia ki heni 'i he mala'e 'o e ongoongo 'i mamani kau ai mo Tonga ni foki.

Ko e fatongia ‘o e ‘Etita kene ‘oatu ‘a e fakakaukau ‘a e kakai ‘a ia ‘oku tui ‘oku fiema’u ke ‘ilo kiai ‘a e kakai ‘o e fonua ‘o kaunga tonu mo hono tataki mo hono pule’i ‘enau koloa.‘Oku ‘ikai ke fai ha lau ia ki he tau’ataina faka konisitutone kuo foaki ki he kakai ‘o e fonua ke fakahā honau loto mo honau le’o 'i loto pe he tu'utu'uni 'a e lao.

Kaikehe koe natula fakaetangata pe foki pea 'oku fai pē 'a e faka'apa'apa kiai ke tau fili ki he ongoongo 'oku tau fie fanongo kiai 'o fakatatau mo 'etau fiema'u. Kapau leva 'oku 'i ai ha ongoongo 'oku 'ikai ketau fie fanongo ki ai pe 'oku fepaki mo 'etau fiema'u fakafo'ituitui mo 'etau tui faka politikale pē 'oku kaunga tonu ki ha taha 'oku te fepikitaki faka toto, faka'ikonomika, mo fakasosiale moia pea 'e lau leva ia 'oku 'ikai mo'oni mo tukuhifo neongo 'ene tekeutua hangē ko Kao 'ene mo'oni.

Ko e pole 'eni ia 'oku hoko he mala'e 'o e Mītia pea 'oku ne fakamahino mai 'a e kehekehe 'a e ngaahi fakakaukau (interests) 'oku nofo mo e kakai 'i ha sosaieti.