Ke faifaimalie ngaahi tu'utu'uni 'a e Pule'anga na'a iku ki he Fakamaau'anga

20 Fepueli 2024. 'Oku lolotonga fononga'ia atu 'eni 'e he Pule'anga fo'ou kuo fetongi ki ai 'a hono tataki 'o e fonua pea 'oku Palemia ai 'a 'Aisake Valu Eke hono ua 'o e mahina 'e nau 'i he saluni 'i hono tataki 'a e fonua.
'Oku 'ikai foki koha fatongia si'i 'eni ka 'oku lahi pea mafatukituki 'ikai ngata ai 'oku lahi mo hono ngaahi pole pea 'oku mahu'inga mo totonu foki ke nau laka mo tokanga pea mamalie mo fakapapau'i 'enau fakahoko mo 'enau ngaahi fai tu'utu'uni he 'oku siofi kinautolu 'ehe kakai 'o e fonua.
'Oku mahu'inga 'a 'enau kumi fale'i ki he'enau kau CEO pehe ki he Sekelitali Pule mo e Sekelitali ki he Kapineti mo e kau matu'otu'o he ngaue faka-Pule'anga tukukehe ange 'a e 'Ateni Seniale mo e va'a fale'i fakalao 'a e Pule'anga moha ngaahi ma'u'anga fale'i kehe pe kau ai kakai honau ngaahi vahenga pea nau toki malele ke fakahoko 'a 'enau ngaahi 'asenita ngaue 'oku hu mai moia.
'Oku mahu'inga 'a e fanongo pea tali 'a e fakaanga he koe fatongia ia na'a nau tu'u mei ai pea 'oku nau 'ilo hono mahu'inga pea 'ikai ngata ai ka ko e mafu tefua ia 'o e Temokalati 'a e fakaanga lelei mo langa hake (constructive) pea fakapapau'i 'oku nau luelue lelei pe he laini.
'Oku ho'ata mai 'a e 'afungi mo e ta'etoka'i pea mo hono tukuhifo tokua na'e 'ikai ha ngaue ia 'a e Pule'anga kuo 'osi 'e lelei pea 'oku ta'e'amanekina foki koe 'asi mai mo e fakamanamana ke tuli mo fakangata 'a e ngaahi konituleki 'a e kau ngaue mo e kau memipa poate, fakahiki holo 'a e kau ngaue pea fili pe mo e kakai 'oku nau manako kiai.
'Oku 'i ai 'a e faka'amu ke 'oua mu'a na'a lau 'eni ko e taaufehi'a pe ko ha 'uhinga 'oku fai 'i he loto 'oku 'ikai hangamalie kae lau koe fakaanga langa hake mo 'uhinga pea ketau sio lelei mu'a (realistically) ki he me'a totonu 'oku hoko mo e ngaahi ta'au 'o e 'aho he 'oku ne 'omai totonu 'a e ngaahi fakamo'oni.
Kuo tu'uaki 'a e ngaahi lakanga 'i he ngaahi Poate pea kaniseli mo e ngaahi tu'utu'uni 'i he ngaahi Potungaue pea liliu mo e ngaahi me'a anga maheni kiai 'a e ngaahi Potungaue mo fehikitaki e kau ngaue mo e kakai mo e ha fua 'a e ngaahi liliu 'oku ta'e'amanekina mo fakato'oto'o mo ta'emahino 'ene hoko.
Ko e fehu'i leva 'oku muimui mai ai pe koe toe ko'eni 'a e mahina 'e 5 'oku nau 'i he fatongia ai mo e mahina 'e 3 tenau le'ole'o ai pea fakahoko 'a e fili Fale Alea 'o Novema ta'u 2025 'e malava nai ke hoko mo 'ausia 'a e ngaahi taumu'a mo e 'asenita ngaue ko'eni he mahina 'e 8?.
Ka 'i ai leva ha maumau 'e hoko ki he kakai mo e fonua kau ai mo 'etau fanau ako 'a ia 'oku mahino mai 'e uesia pea kohai tene fua mo totongi?.
'Oku nau fakapapau'i nai tenau kei hoko atu 'i he Pule'anga ke hoko atu 'enau 'asenita ngaue 'oku fokotu'utu'u mo fakavave'i hili 'a e Fili Fale Alea 'o Novema 2025?.
Kapau 'e 'ave ki he Fakamaau'anga ke fakatonutonu 'enau ngaahi tu'utu'uni ko'eni kapau 'oku hala pea fakatataa 'aki hono fakangata 'a e ngaahi konituleki ngaue 'a e ni'ihi he ngaahi Poate kohai leva tene totongi kapau 'e mo'ua 'a e Pule'anga?.
Ko e ngaahi ongo tamaki fakaeloto mo fakae'atamai 'e hoko ki he kakai 'oku uesia 'e fua nai 'e hai? mo e ha fua 'a e ngaahi fehu'i kano lelei 'oku lahi ke muimui atu heni.
Ko e ngaahi fehu'i 'i 'olunga 'oku matu'aki mahu'inga ke fakatokanga'i pea fai ha tokanga kiai he kuo 'osi kamata ke ongona 'i he ngalu'ea 'a e nga'unu 'a e tokolahi ke fakahoko ha ngaahi ngaue makatu'unga 'i he'enau ta'efiermalie.
Kuo mahino mai 'e toe mahino ange mo fakaikiiki 'i ha taimi 'e ava mai ai 'a e Fale Alea 'o Tonga 'a e ngaahi kaveinga lahi 'oku hoha'a kiai 'a e tokolahi 'i he kamata mai 'a e Pule'anga 'o e 'aho pea 'e fou atu ia mei honau kau Fakafofonga 'oku nau 'i he Fa'ahi Fakaanga.
Ko e me'a mahu'inga ia heni ke fakahoko fakalelei mo mamalie 'a e ngaahi fai tu'utu'uni 'o 'oua 'e makatu'unga he loto tangia, mahamahalo kovi 'ikai fakapapau'i mo e loto taufehi'a telia na'a hoko ha fakatonutonu fakalao pea iku fua 'e he kau totongi tukuhau mo e kakai 'o e fonua kau ai 'etau fanau hono kanongatamaki.
'Oku totonu mo taau ketau sio loloa he ko'ene po'uli ka 'e 'aho pea 'oku 'i ai 'e 'aho 'e la'a pea 'i ai e 'aho 'e 'uha pea 'oku feliuliuaki mo e ta'au 'a e taimi.
'Oku fetongitongi 'a e kau politikale ha'u pe mo 'alu ka koe kakai 'o e fonua 'oku tu'uma'u pea ko kinautolu 'e to ki ai 'a e lelei mo e kovi 'oha fua fatongia.
1 comment
-
Ko e Loi 'e 'ikai tuku ka kuopau pe ia ke a'u kiai hange koe lau 'a Manu Tuli...Hahaha