Fehu’ia hono Talaki ‘oku Tu’unga Fakatu’upakē ‘a e Fonua (State Of Emergency) Featured
Nuku’alofa, 5 Sanuali 2015. ‘Oku kei tālanga’i pea fehu’ia ‘a e tu’unga na’e fakahoko ‘aki hono talaki ‘oku Tu’unga Fakatu’upakē ‘a e Fonua (State Of Emergency) ‘e he ‘Eiki Palēmia ‘i he ‘aho Falaite 1 ‘o Sanuali 2015.
‘Oku makatu’unga ‘eni ‘i he ‘ikai mahino ki he tokolahi taha ‘o e kakai ‘o e fonua ‘a hono talaki ‘o e Tu’unga Fakatu’upakē ‘a e Fonua (State Of Emergency) he na’e fakahoko ‘eni ‘e he ‘Eiki Palēmia ‘i he lea faka-Pilitānia pea na’e ‘ikai ke fu’u mahino ‘eni ki he tokolahi ‘o e kakai ‘o e fonua tauatautefito ki Tokelau ‘a ia na’e hoko ai ‘a e Fakatokanga Afā ko’eni ko Ula.
‘Oku toe fo’ou foki hono fuofua talaki ‘a e Tu’unga Fakatu’upakē ‘a e Fonua lolotonga ia ‘oku te’eki ke hoko mai ‘a e matangi pea mo e tu’unga malohi na’e a’u kiai. ‘I he’ene pehe leva ‘oku ‘i ai ‘a e fifili ki he tu’unga mahino ki he Palēmia mo e Pule’anga ‘a e me’a koe Tu’unga Fakatu’upakē ‘a e Fonua pe koe State of Emergency.
Ko e faka'ilonga 'eni 'o e hamumu mo e 'ikai 'ilo 'a e me;a ke fakahoko. ‘I he taimi tatau ‘oku mahu’inga ke ngāue’aki ‘a e lea tu’ufonua (Lea Faka-Tonga) he ko e taimi pelepelengesi ‘eni pea toki fai hano liliu lea he vave taha.
‘Oku lelei pe foki ‘a e mateuteu ‘i he taimi kotoa ka ‘oku fehu’ia lahi ‘e he papulika mo e kakai ‘o a’u ki he kakai muli kuo nau ‘ohake ‘a e ‘ikai ha ‘uhinga malohi ke fakahoko hano talaki ke ‘i he Tu’unga Fakatu’upakē ‘a e Fonua lolotonga ia ‘oku ‘ikai ke hoko ha fakatamaki pea ke mahino mai ai ‘a e hu’unga ‘e ‘alu kiai ‘a e fonua pea mo e tu'unga 'o e matangi na'e 'i he katekoli 3 pe pea na'e te'eki ke hoko mai.
Ko e konga ‘a e tu’unga na’e fehu’ia ‘aki ‘a e fo’i nga’unu ko’eni he ‘oku malava ke fakahoko ‘e he Pule’anga ‘i he mafai ‘o e Tu’unga Fakatu’upakē ‘a e Fonua ke fakahoko ha ngaahi ngaue ‘a ia ‘e tuku fakatafa’aki ‘a e Lao mo e founga ngāue angamaheni kae tataki ‘a e Pule’anga mo e fonua he founga ‘o e Tu’unga Fakatu’upakē ‘a e Fonua. ‘Oku ‘i ai pe foki ‘a e makatu’unga lelei he fifili ko’eni he ‘oku ‘i ai ‘a e hisitōlia kuo hoko he founga ngāue ‘a e Pule’anga ko’eni pea hokohoko mai ai ‘a e ngaahi fakatonutonu ‘o a’u mai ki he ‘aho ni. ‘Ikai ngata ai ka ‘oku fakamo’oni’i ‘a e ngaahi fehalaki kuo hoko pea na’e hoko mo hono tuku fakatafa’aki ‘a e Lao.
‘Oku mahino mai kuo ngata ‘a hono talaki ‘oku ‘i he Tu’unga Fakatu’upakē ‘a e Fonua ‘i he ‘aho ni ‘aho 5 ‘o Sanuali 2015 pea ‘oku tau fakafeta’i ‘oku tau hao mei he ngaahi ha’aha’a ‘o Ula ka ‘oku mahino foki ‘oku ‘i ai pe ‘a e makatu’unga lelei ‘i he fifili ‘a e kakai ‘o e fonua ‘oku makatu’unga ‘i he ngaahi taukei mo e a’usia ‘a e kakai.
 "Pin It")
4 comments
-
Hange ku ki'i ngalikehe, lea mai a Ofa Fa'anunu aneafi ou mahino'i ko e emergency na'e fiema'u ke declare ka e toki lava e ngaue. Natula tatau pe ia mo e tali a Paula Ma'u 'anenai. Ka 'oku ou manatu'i na'e 'iai e ki'i workshop na'a ku kau kiai pea fai e disussion fekau'aki mo e role 'o e media 'i he taimi fakatamaki fakanatula, pea pehee ai, ko e emergency 'e toki declare kapau na'e 'i ai ha damage hange ko e haveki e ngaahi fale nofo'anga pea flood e vai ia he community. Ka koeni ia te'eki puli hoto fungava'e 'ota he vai kuo declare emergency ia.
Ko e me'a 'e taha neu sio kiai, ko e si'i faifatongia houa 24 a e Letio Tonga, tokoni aupito mo e ngaahi letio kehee, ka ko eku sio ko hotau kainga mei Tokelau hange ko e ongo Niua oku nau sii fanongo mai he letio tonga pe, ikai a'u e toenga ia e u letio kiai, kou sio tonu ke oatu ha seniti ki he letio tonga. Tuku aa hono fakapa'anga e letio ia a Lina he oku ikai a'u ia ki he ongo Niua. -
Kuo te manatu kita ki he kulupu toli 'a e motu'a Tonga i Nuusila, koene taimi vahe pe ku lea fakapalangi, ko ene taimi ngaue pe ku lea fakatonga pe ia. Pea ta ko e lea fakapaalangi ia he ku ikai sii mahino'i e he kau toli kae fakapoongi si'enau tukuhau. 'Ikai toe kehe mei he fo'i me'a ni.
-
Koe me'a pe ia 'e hoko he fakalele faka lautohi pule'anga e fonua. Koe ta'emahino moe 'ikai 'ilo 'ehe PM mo 'ene kau fale'i e me'a ke fai mo hono taimi. Tutu'u hake nautolu 'o declare e state of emergency he ki'i matangi katokulii 3, pea ongo atu ki muli hange kuo fai ha tau ia he fonua he fu'u tala tu'utu'uni 'ae palemia ta'emahino ko eni. Kuo nau feinga tavale holo ha me'a ke tohoaki'i ki ai e tokanga 'ae kakai mei he'enau ngaahi fu'u 'otu case ko ena 'oku fokotu'una 'o nga'uta ai e kakai. Mahalo na'e talaki e state of emergency ia koe tokateu na'a 'ave 'e Ula e fosoa 'a Lavu !!!
-
Koe puleanga kafi foki. Kii tala pe koe state of emergency ke fkvae aki ha kole paanga moe fkngakau oe kainga tonga nofo muli. Ikai toe kehe puleanga koeni moe kau penipeni fktutuu holo mo fkkina ihe tua maketi talamahu.