Tatau Tali 'a e 'Eiki Palemia ki he Tohi Launga 'a William Clive Edwards Featured
Fakama'ala'ala 'a e 'Etita: 'Oku pulusi atu 'i lalo 'a e tatau totonu 'o e tohi tali 'a e 'Eiki Palemia ki he tohi launga'i 'e William Clive Edwards 'a e 'Eiki Minisita ki he Ngaahi Ngaue Fakalotofonua. Na'e ma'u 'a e fakamatala fakahangatonu 'i hano faka'eke'eke 'o William Clive Edwards 'o fakaha ai 'oku loto ke paaki atu 'a e tohi tali ko'eni he kuo 'osi tukuatu 'a e tali faka'ofisale ia 'a e 'Eiki Palemia ki he ngaahi mitia. 'Oku 'uhinga 'eni ke palanisi pe 'a e tali faka'ofisiale moe tali na'e fakahoko mai kiate ia. Na'e toe fakaha foki 'e Edwards 'oku lolotonga ngaue ki he'ene tali ki he tohi ko'eni.
30 Ma’asi 2015
Hon. Clive Edwards (OBE)
Law Practitioner and Consultants
P.O. Box 2071
Mataika
Nuku’alofa
Kingdom of Tonga
Tangata’eiki,
Kuo u ma’u ho’o tohi mai kiate au ‘o e ‘aho 9 Ma’asi 2015 fekau’aki mo ho’o launga’i ‘a e ‘Eiki Minisita Fakalotofonua, Fe’ao Vakata. ‘Oku ou fakamalo atu ‘i ho’o tohi mai ki he motu’a ni, pea ‘oku ou kole fakamolemole atu ‘i he tomui ‘a e tali ki ho’o tohi.
Fekau’aki mo ho’o launga, ‘oku ou fokotu’u atu ‘a e ngaahi tefito’i fakakaukau ‘oku ha atu ‘i lalo na’a tokoni atu kiate koe mo kimoutolu ‘oku mou kaunga ngaue ki hono siofi ‘o e fakahoko fatongia ‘a e Kapineti.
‘Oku ou poupou’i lahi , ta’etoeveiveiua ‘a hono siofi mo muimui’i ‘a e fakahoko fatongia ‘a e Kapineti pea ke talaki ke ‘ilo ‘e he kakai ‘a e founga ‘o ‘ene fakahoko fatongia, mo ha ngaahi tonounou ‘oku fiema’u ke fakalelei’i. Ka kuopau ke fakahoko ‘i he laumalie ‘o e fetokoni’aki ki hono langa hake hotau pule’anga.
‘Oku mahino kiate au ko e makatu’unga ‘o e ngaahi launga ‘oku ha mai ‘i ho’o tohi na’e fakahoko kotoa ia lolotonga ‘o e vaha’a taimi ‘o e pule’anga kuohili, 2010-2014. ‘I he’ene pehe, ‘oku ou fehu’ia ‘a hono toki ‘ohake ‘a ho’o launga ‘i he ‘aho ni fekau’aki mo e ngaahi tukuaki’i na’e hoko ‘i he kuohili fekau’aki mo ho kaunga Minisita he Kapineti ‘o ke ‘ilo lelei ki ai, ‘o hange koia kuo ke fakamatala’i mahino ‘i he konga 1,2 mo e 3, palakalafi (i)
‘Oku ou fokotu’u atu na’e totonu keke fakaha ‘a e ngaahi me’a ko’eni he vaha’a taimi na’amou pule’anga ai. Pea talaki ke ‘ilo ‘e he kakai ‘o e fonua mo e ongo Niua ho’o ngaahi tukuaki’i, kimu’a pe toki fai ‘enau fili. Na’e ‘ikai teke fai ia. Ka koe’uhi kuo fili mai ‘a e tokotaha ni ‘e he kainga ‘o e Ongo Niua, ta’etenau ‘ilo ki he ngaahi maumau lao kuo ke tukuaki’i ia ki ai, ‘oku ou fokotu’u atu, ‘i ho’o fakalongolongo, ‘e ala tukuaki’i koe fakataha mo e minisita ki he maumau lao kuo ke fakaha.
Fakatataa: Na’a ke ‘osi ‘ilo lelei ‘a e no vaka ‘a e tokotaha ni , pea ke tukuaki’i ia , hili ‘ene ‘alu atu ‘o kole kiate koe keke fale’i ia ke fakahaofi ia mei hono totongi ‘o e mo’ua ko e $7 mano ki he Kautaha FISA. Na’a ke ‘osi fokotu’u ki he Kapineti ‘a e me’a ko ia?
1. ‘Oku ou fie fakaha kiate koe, ‘oku ou faka’apa’apa’i ‘a e fili ‘a e Kakai he na’e ‘ikai tenau ‘ilo ki he ngaahi maumau kuo ke toki fakaha ‘i he ‘aho ni.
2. Kuo ke fakamanamana’i au keu tautea’i ‘a e tokotaha ni makatu’unga ‘i he ngaahi tukuaki’i na’e ‘ikai keu ‘ilo ki ai. ‘Oku ou fie ‘oatu kiate koe ‘a e ki’i fale’i ko ‘eni. Hili hono taa’i ‘o Saula he hala ki Tamasikusi, na’e toki ‘a hono mata ‘o ‘ilo ‘a e me’a na’e totonu kene fai. Pea hoko ai ‘a Saula ‘o ‘ikai kei Saul ka kuo ‘iloa ia ko Paula, ko e ‘Apositolo tonunga ‘a Kalaisi.
3. ‘Oku ou fokotu’u atu kiate koe, hili ‘a hono fakafuakava’i ‘o e Hou’eiki Minisita, na’a ku fanongo lelei ki ai, pea mau fakamo’oni hingoa kotoa ki ai, temau talangofua mo tauhi ma’oni’oni ‘a e Konisitutone mo fai homau lelei taha ki he lelei fakalukufua ‘a e pule’anga ‘o ‘Ene ‘Afio mo e kakai ‘o e Fonua, te u lau ia kuomau fanau’i fo’ou. Pea ‘oku ou lea fakataha mo ia na’a ne fai ‘a e lau ‘oku ha atu, ki he fefine fe’auaki, “Alu, ‘oua na’a ke toe fai pehe”. (Hoko atu ‘etau ngaue, ‘oua tetau toe fai pehe.) Kuo fakamolemole’i homou kuohili.
4. Ka ‘oka ‘i ai ha taimi teufakahoko ai ha tu’utu’uni ke fakamalolo’i ha ‘Eiki Minisita he ‘ikai ke makatu’unga ia ‘i ho’o fakamanamana’i au pe ko ha aleapau.
Faka’apa’apa atu,
Samiuela ‘Akilisi Pohiva
‘EIKI PALEMIA ‘O TONGA
Hiki tatau: Ki he Kau Minisita ‘o e Kapineti
5 comments
-
Kuo tau pahia he 'osi atu e Pule'anga mo hono fakaanga'i ka e hoko mai e Pule'anga mo hono fakaanga'i. Ko e me'a na'a tau fanongo kiai ke fufulu e kau faihala mei he Pule'anga pea faka'ilo e ni'ihi ko ee kuo faihala. Na'e 'ikai ke ngali ia ne taa'i ai 'a Saula pe fai ai ha 'alu aa ki he fefine fe'auaki . Ko e kau 'eni ha tali ma'ulalo 'oku fiemau ke tuku kitu'a 'a e kau fai hala. 'Oku tau faka'amu pe Palemia ke ke tu'u ho'o kaveinga ke tuku kitu'a e kau faihala neongo kapau koha me'a ia ke movete ai ho Pule'anga.
-
'Oku 'iai foki e me'a ko e mate kala mo e mate 'aka'aka ha ha ha!!!!!...... Ko e Minisita ko eni na'e 'osi fai pehe 'a Clive ki ai he teuteu fili kuohili, pea tanaki ki ai mo e ngaue na'e fai he Tu'ivakano gov't. ki ai he tohi ta'e fakamo'oni hingoa ...... KO E OBVIOUS REASON IA NA'E MAVAHE AI 'A E KAU TAU'ATAINA......... fakakaukau2 kia Koe kapau ko Koe na'e ala atu ki ai 'a e Kapineti Tu'ivakano !!!???? ko e vale pe 'e to e nofo atu ai ........ tata'o Koe 'Akilisi loto kolo!!!!!.
Tau lotu ke lahi he koe me'a kotoa 'oku taulama mei he 'OTUA MO'UI 'I LOTO 'O E TONGA KOTOA !!!!!.
'OFA ATU aLL!!! -
kapau ne kei puleaga a clive..meani e ohake pee lolomi ai pe he luo ke puli ai..oku iai e taaufehia k kou tui e mahuiga pe ke sio kiai e puleaga koeni ke fakatonutonu foi gaue hala koia..oku iai nai h gaahi faihl he puleaga motua kae kei logo pe clive pe koe foi faihl pe eni..
-
Koe tuunga Oku iai e tali ae Palemia Oku fuu ta'e'amanekina. 'Oku ne tali ihe loto taufehia mo personal kia Clive kae ikai ke makatuunga ia he issue Nae fai atu ai e tohi.... Pea kuone fktonuhiai pe e ia ae Minisitaa teeki Kene fai ha ngaue pe talanoa kihe Minisitaa fekauaki moe issue pe feinga ke omai ha lau ae Minisitaa pe haane kole fkmolemole fekauaki moe mea koia he kuohili.... Teuteu pe Tonga kihe hake ae 666
-
'Oua toe 'ai e kau minisita heke ia he pule'anga ko eni, he na'e 'ikai mei palemia 'a 'Akilisi ka ko 'enau ki'i MOU pe koeha koaa hono ui. Kae sai pe hono ta'aki ia e 'u me'a fuoloa hange paasipooti, tonga sat, etc. Malie ko e fa'ahinga fakakaukau hotau Palemia. 'Ikai tatau hono tuhu mo hono ngutu. Ko e siana eni ne longoa'a he kuohili, hono kailangaki'i ha ki'i faihala pe he pule'anga kuo ma'u fakaha ia he taimi ni. Tau 'eke leva, koeha kuo fakalongolongo ai he taimini, tali kiai, FIEMA'U MAFAI. ne taku foki he kuohili ko e tangata lea ta'eufi mo lea hangatonu, ka kuoha e taimini ia. Ko ena kuo hange ia ne ma'u fakaha ia, he kuo ne tala ko e fakafuakava'i kinautolu pea kuo ne tala tenau fai ma'oni'oni he kuo nau fanau'i fo'ou. Malie tama