Tali 'e he Fale Alea ke 'ave ngaahi Lao Fakaangaanga Liliu Konisitutone ki he kakai Featured
6 Ma'asi, 2019. Kuo tali 'e he Fale Alea 'i he 'aho ni ke fakatokanga'i 'a e Lipooti 'a e Komiti Tu'uma'u ki he Ngaahi Totonu 'a e Fale Alea fekau'aki mo e Tohi Tangi 'a e kakai na'e fakahu mai ki he Fale Alea 'o Tonga pea loto mo e Pule'anga ke fakahoko 'a e ngaahi fokotu'u 'a e Tohi Tangi pea ke 'ave 'a e ngaahi Lao Fakaangaanga ke fakahoko ha talanoa (Public Consultations) ki ai mo e kakai 'o e fonua..
Ko e Tohi Tangi foki 'eni 'a e kakai pea na'e tataki mai 'e he Komiti Fakafonua ki hono Fakafepaki'i 'a e Faihala (KFFF) 'a ia na'a nau fakahu mai 'a e Tohi Tangi ko'eni 'i he 'aho Monite 4 'o Ma'asi 'o fokotu'u mai ai ke 'ave 'a e ngaahi Lao Fakaangaanga ko'eni 1A ki he 6A ki he kakai 'o e fonua ke 'omai ha'anau fokotu'u ki ai 'o fakatatau mo e Kupu 131 ‘o e Ngaahi Tu’utu’uni ‘o e Ngaahi Fakataha ‘a e Fale Alea ‘o Tonga pea ke ‘oange ha faingamalie ‘o e kakai ke ‘omai ha’anau ngaahi fokotu’u.
Na'e tu'o ua hono fakafoki 'a e Tohi Tangi ki he Komiti Tu'uma'u ki he Ngaahi Totonu 'a e Fale Alea pea na'e iku ke fakahu mai 'enau Lipooti 'i he pongipongi 'o e 'aho ni 'o mahino mei ai 'oku 'ikai ke 'i ai ha mafai 'o e Komiti kenau toe fakahoko ha ngaue 'o hange koe fokotu'u mei he ni'ihi 'o e Hou'eiki Memipa 'o e Fale Alea 'o fokotu'u mai 'oku nau mahamahalo 'oku 'i ai 'a e ngaahi fakamo'oni loi pea ke ngaue kiai 'a e Komiti.
Na'e fokotu'u foki mei he Komiti 'i he 'aho Tusite ko hono 5 Ma'asi kiate kinautolu na'a nau fakahu mai 'a e Tohi Tangi 'a ia na'e tataki mai 'e he KFFF ke fakafoki mo to'o 'a e ngaahi fakamo'oni 'oku nau mahamahalo na'e 'ikai fakahoko 'i he founga totonu ka na'e tali tohi mai 'e he KFFF 'o fakaha mai 'oku 'ikai ha'anau mafai ke to'o 'a e totonu faka-Konisitutone 'a e kakai ko'eni na'a nau fakamo'oni pea koe Tohi Tangi kuo 'osi kakato 'a e ngaahi fiema'u (comply) 'a e Tu'uTu'uni Ngaue a e Fale Alea 'a ia 'oku 'ikai ha lea kovi ai, 'oku totonu faka-kalama pea 'oku fakamo'oni kiai ha toko 3 pe lahi hake.
Na'e tali lelei foki 'e he Komiti ia 'a e fokotu'u mei he KFFF pea na'e iku ai ki hono lau 'o e Tohi Tangi 'i he Fale Alea pea iku ke holomui ai 'a e Pule'anga mo 'enau Ngaahi Lao Fakaangaanga ke fakahoko ha talanoa ki ai mo e kakai.
'Oku lolotonga hokohoko atu foki 'a e feme'a'aki 'a e Fale Alea ki he founga 'e fakahoko 'aki 'a e talanoa mo e kakai pea na'e 'i ai mo e fokotu'u ke ku fakataha 'a e Pule'anga mo e Fale Alea ki he ngaue ko'eni.
'I he fakamatala 'a e Sea 'o e KFFF Sione Teisina Fuko 'oku nau fakamalo'ia 'a hono tali 'e he Fale Alea mo e Pule'anga 'enau tangi pea koe founga ngaue anga maheni pe 'eni ia he koe ngaahi lao 'eni 'oku fekau'aki mo e mafai 'o e Tu'i mo e Kelekele.
'Oku loto foki 'a e KFFF fakatatau ki he fakamataala 'a Fuko ke fakahoko 'e he Fale Alea 'a e talanoa mo e kakai he ko'enau tangi ki he Fale Alea pea ke fakahoko he founga 'oku taau mo 'ata ki tu'a ki he kakai he koe totonu faka-Konisitutone 'eni 'a e kakai.
'I he lau 'a Fuko koe ikuna 'eni ia ki he kakai pea koe laumalie ia 'o e temokalati ka 'oku ngaue 'a e KFFF ke muimui'i ofi 'a e kaveinga ko'eni.