Fehu’ia fokotu’u Siaosi Pohiva ke tamate’i Side School koe naunau ‘o e pule faka-kolonia ^Featured

Kuo mahino pe ‘a e ‘ikai ke mama’o ‘a e Fakafofonga ‘o Tongatapu 1 Siaosi Pohiva mei he’ene ‘eiki ka koe Palēmia kuo mama’o atu tautautefito ki he taimi ‘oku a’u ai ki he kaveinga ‘o e ako ‘i he fonua.

Ko e taimi na’e Minisitā Ako ai ‘a e Palemia malōlō koe taimi ia na’e lahi taha ai ‘a e longoa’a ‘i he Potungāue Ako pea ‘ikai ngata ai ka na’e fakamo’oni kiai ‘a Tonga ni ki he tō lalo ‘a e tu’unga ‘o e ako ‘i he fonua ni.

‘Oku fou mai pe hono foha he halanga vaka tatau ‘a ia ‘oku 'ikai tuku e feinga 'a Siaosi Pohiva ke veuki ‘a e ako ‘i he fonua.

‘Oku te’eki ke mangalo he tokolahi ‘a e ‘ene veuki mo ‘ene ‘eiki ‘a e founga maaka ki he raw mark mei he standardization 'ikai fai ha savea mo ha teuteu fe'unga ki ai pea na’e longoa’a lahi ai ‘a e fonua ‘o takimu’a ai ‘a e kau mataotao ‘i he mala’e ako hange ko Dr. Visesio Pongi, Dr. ‘Ana Taufe’ulungaki, Dr. ‘Uhilamoelangi Fasi, mo e kau ako tokolahi.

Na’e toe fakahū hono kaunga tangata ko Piveni Piukala mo 'ene polokalama software 'ume'umea ke ngāue'aki ‘e he va'a EMIS 'a e Potungāue pea hoko ai mo e maumau lahi pea kuo fetongi he ‘aho ni ka na’e mole ai ‘a e pa’anga 'e laukilu ‘a e kau totongi tukuhau 'o e fonua.

Ko e ‘aho ni ‘i he Fale Alea ‘o Tonga fokotu’u 'e Siaosi Pohiva ke tamate'i ‘a e Tonga Side School tokoua he koe naunau 'o e pule faka-kolonia.

Ko e me’a ‘oku fai kiai ‘a hoha’a pe koe ha ‘a e kaunga kovi ‘a e pule faka-kolonia ki he tu’unga ‘o e polokalama ako ‘a e Tonga Side School.

Ko e me’a pe ‘oku mahino mai koe talu ‘a e lele ‘a e polokalama ko’eni mo e ola lelei hono fua pea tokolahi ‘a e kakai lelei ‘i he mala’e kehekehe ‘o e ako kuo nau hoko koe kau taki ‘i he fonua ni na’a nau fou mai ‘i he polokalama ako koia ‘a e Tonga Side School.

‘Ikai ngata ai ko e ako koe konga ia ‘o e ta’au ‘o e pule faka-kolonia pea na’e ‘ave ki he ngaahi fonua lahi ‘o kau ai ‘a e ngaahi fonua ‘o e pasifiki fakafou ‘i he pule faka-kolonia pea neongo na’e ‘ikai ke fakakolonia'i ‘a Tonga ni ka na’e hu’u mai ‘a e ta’au mo e maama ‘o e ako ‘i he kau misinale n ‘i he founga faka-kolonia pea maamangia ai ‘a Tonga ni.

‘Oku fehu’ia heni pe koe fe konga ‘a e polokalama ako ‘a e Tonga Side School ‘oku natula faka-kolonia?

‘Oku ‘i ai nai ha konga ‘o e polokalama ako ‘a e Tonga Side School (curriculum) ‘oku ne ako’i mo poupou ki he pule’i faka-kolonia?

Ko e laulanu nai ‘eni mo e taaufehi’a ki he kakai ‘oku nau fili ‘i he funga ‘o ‘enau tau’ataina ‘a e feitu'u ke ‘ave ‘enau fanau ke ako ai?

‘Oku hoa tatau nai ‘a e fokotu’u ko’eni ‘a e Fakafofonga mo e temokalati ‘oku malanga’i mo  etau'ataina ke fili?

Ko e kamata nai ‘eni hono taketi’i ‘o e ngaahi ako kuo fokotu’u ‘e he kau muli ‘i Tonga ni ‘oku nau lele ‘i he founga ako faka-pilitania?

‘Oku ‘ikai ha toe veiveiua koe fokotu’u ko’eni ‘oku fakahoko he laumalie ‘o e tui faka-kominiusi ‘a ia ‘oku taumu’a ke veuki ‘a e tau’atina ‘a e kakai ke fili ki he ako’anga ‘oku lelei mo ma’olunga ange ‘o fakatatau ki he faka’uhinga ‘a e tokotaha takitaha.

‘Oku ‘i ai e tui ‘oku totonu ke toe fakapotopoto ange ‘a e ngaahi fokotu’u ‘oku fakahoko ‘e he kau fakafofonga Fale Alea he ‘oku ne pu’aki mai ‘a e tu’unga fehu’ia ‘o ‘enau mahino ki he ngaahi kaveinga ‘oku talanga’i ‘i he Fale 'Eiki pea koe pango koe toe fanongo atu kiai 'a e kakai 'o e fonua.