Seminā Ke Fatu Ha Tu‘utu‘uni Fakafonua Ma‘ae Kau Ngāueˊ Featured
11 Siulai 2021. Na’e huufi ‘e he Minisita Fefakatau’aki mo Fakalakalaka faka’Ekonomika, Hon Tatafu Moeaki ‘a e seminā fakafonua ki hono tofa e ngaahi tefito‘i fakakaukau ki he Ngaue mo e Ngaue’anga ‘i he Tusite 29 ‘i he loki Konifelenisi ‘a e Pangike Pule Fakafonua ‘a Tonga ‘i Fasi mo e Afi, ko e konga e teuteu ki hono fatu ha Tu‘utu‘uni fakaFonua ma‘ae Ngaue mo e Ngāue‘angaˊ.
Na’e me’a mafana e Minisita ki he ngaue kuo lava, pea ne fakamamafa’i ‘a e fiema’u ‘a e ongo taumu’a ke ‘oua e filifilimanako e ola e ngaahi Tu’utu’uni (inclusive), pea ke hoko foki ko e mo’ui’anga tu’uloa (sustainable) ‘o e kau ngaue Tonga. Ko e taumu’a ko ha falukunga Tu’utu’uni ‘e ngaue’aki ‘i he tapa kotoa ‘o e ma’ungaue mo e ngaue (labor).
Ko e fakataha ni ‘oku hoko ‘i he fengāue‘aki ‘a e Kautaha Fakavaha‘apule‘anga ki he Ngaahi Ngāue ‘a e Kakai (International Labor Organisation, ILO) pea mo e Potungaue Fefakatau‘aki mo e Langa Fakalakalaka Faka‘ekonomika (Ministry of Trade and Economic Development, MTED).
‘Oku taumu‘a foki e fakataha ni ki he fevahevahe‘aki ‘i he ngaahi a‘usia fakamuimuitaha ‘i mamani lahi mo lotofonua he kaveinga ‘o e Ngaue mo e Ngaue‘anga, pea mo toe fakamahino e ngaahi me‘a ‘oku ne pole‘i pe tokonia ‘a e kau ngaue. ‘Oku fai foki e sio makehe ki he ngaahi pole fo‘ou ‘oku ne uesia lahi e fonua hange ko e mahaki faka‘auha Covid-19.
Ko e ola ‘o e ngaahi felingiaki fakakaukau ni te ne tataki hano fakahoko mo fatu ‘o ha Tu‘utu‘uni fakaFonua ki he Ngāue (National Employment Policy). ‘E tokoni e ngaahi Tu‘utu‘uni ko eni ki hono fakakakato mo fakahoko ‘o e Lao Fakaangaanga ki he Ngaue‘anga (Employment Relations Bill 2021) ’a ia ‘oku lolotonga fakakakato e ngaue ki ai ‘a e Fale Alea ke hoko ko e Lao.
Ko e Seminaaˊ ‘oku fakahoko ‘i he ‘aho ‘e 3(tolu) ‘o kamata mei he ‘aho Tūsite 29 ‘o Sune ‘i he loki konifelenisi ‘a e Pangikē Pule Fakafonua ‘a Tonga.
‘Oku kau mai ki heni ‘a e kau Fakafofonga ‘o e ngaahi kupu fekau‘aki ‘i he kaveinga ni, hange ko e ngaahi Potungāue fakaPule‘anga, ngaahi kautaha ‘a e Pule‘anga, ngaahi Kautaha ‘a e Kau Ngāue, kau fakafofonga mei he ngaahi Kautaha ‘a e Kau Pule Ngāue, kau Pisinisi, Kulupu ‘a e Kakai Fefine, To‘utupu, pea mo e ngaahi Ako‘anga.
‘Oku tataki ‘a e fakataha ni ‘e Kolotia Fotu, Talekita ‘o e Va’a ki he Ngaue (labor), Sione Faleafa, pea mo e kau ngaue ‘o e Va’a.