Fiema'u e fepuna’aki fakalotofonua - kakai 'oku nau fua e kanongatamaki ^Featured

 ‘Oku hoko ‘a e fefusiaki ‘i he fokotu’u kautaha vakapuna ‘a e Pule’anga mo hono to’o ‘a e laiseni ‘a e kautaha vakapuna Real Tonga ke fepuna’aki faka-lotofonua kene fakatupu ‘a e palopalema pea 'oku fehu’ia ai ‘a hono fakahokohoko ‘a e ngaahi fokotu’utu’u ngāue ‘a e Pule’anga.

Ko e sevesi fepuna’aki faka-lotofonua ko e sevesi matu’aki mahu’inga mo vivili ia (essential service) ki he fonua pea koe fatongia ia ‘o e Pule’anga ki hono kakai pea ‘oku totonu ke fakamu'omu'a (priority).

‘Oku mahino mai kuo laka 'i he mahina ‘e 5 ‘a e tu’u ‘a e fepuna’aki faka-lotofonua pea ‘i he tu’unga leva koia ‘oku ‘ikai ha tafa’aki ia ‘i he Pule’anga mo ‘ene kautaha vakapuna koe Lulutai pe koe kautaha vakapuna Real Tonga 'e ikuna pe tene 'omai ha 'uhinga 'e malava kene fakatonuhia'i 'a e fetukuaki ko'eni ka ko hono 'ai mo'oni mo mahino koe kakai ‘oku nau fua hia (suffer) ‘i he nunu’a kovi ‘o e fai tu’utu’uni 'a ia ‘oku ‘i ai ‘a e tui ‘ikai ha toe veiveiua ‘oku ‘ikai fakapotopoto.

‘E malava pe ketau pehe ‘oku hoko ‘a e tau’aki fusiloto faka-politikale, ‘ikonomika, mafai mo e takitaha teke ‘ene ‘asenita faka-paati mo fakafo’utuitui ke hē ai hotau vaka mo e taumu’a mei he siate folau 'oku taku ko e Pule'anga 'o e kakai 'a ia ko hono fakamu’omu’a ‘a e kakai mo e fonua.

‘Oku mahino na’e tu’uaki ‘e he Pule’anga ‘e kamata puna ‘a e kautaha vakapuna ‘a e Pule’anga Lulutai ‘i he ‘aho 21 ‘o Sepitema 2020 ka ‘oku te’eki fakapapau’i pe ‘e hoko ‘eni ‘a ia ‘oku ne toe ‘omai ‘a e fehu’i mahu’inga ki he tu’unga ‘oku ‘i ai ‘a e ngaahi fokotu’utu’u ngāue ‘a e Pule’anga mo ‘ene ngaahi palōmesi ki he fonua mo e kakai.

‘Oku fu’u faka’ofa ‘ a e ‘aho ni ‘a hono fe’ave’aki vakatahi ‘a e kau mahaki tukukehe ange ‘a e kau toulekeleka mo e longa’i fanau ‘o kau ai ‘a e tokolahi ‘oku nau matu’aki vaivai ‘i he folau vakatahi pea iku ki he ‘ikai lava ke fakahoko ‘a e ngaahi fatongia ki he kakai ‘oku nau ‘i he ngaahi ‘otu motu ‘o e fonua.

'Oku hange 'eni ia 'oku lele fakaholomui 'a e fonua ia 'o hange koe ngaahi ta'u fitungofulu tupu.

‘I he vakai ki he tu’unga faka-‘ikonomika ‘o e fonua pea neongo ‘a e ta’au ‘o e peau kafakafa ko e covid-19 ‘a ia ‘oku mahino pe ia ka ‘oku ta’ota’o atu ‘i he ‘otu motu tautautefito ki Vava’u mo Ha’apai ‘a e ‘ikai ha fepuna’aki faka-loto fonua pea ‘ikai ha kakai kenau toe nofo’i ‘a e ngaahi fale nofo totongi pe ngāue'aki 'a e ngaahi sevesi faka-takimamata mo e ngaahi pisinisi kehe ‘a ia na’e mei ma’u pe ha ki’i kakai faka-lotofonua kenau ngāue'aki ka koe ‘ikai ha fepuna’aki.

Ko e fakahā ‘eni ‘e he ni’ihi ‘o e kau pisinisi ‘o e vahefonua Vava’u ‘a ia ‘oku nau fehu’ia ‘a e fefusiaki ‘oku hoko kae lavea ai kinautolu mo e fonua fakalukufua.

‘Oku mahino pe foki mei hono faka’eke’eke ‘o Tevita Palu koe CEO ‘a e kautaha vakapuna Real Tonga na’e mei hokohoko atu pe ‘a e fepuna’aki fakalotofonua ia kapau na’e tu’uma’u pe ‘a ‘enau alea mo e Pule’anga ke nau fengāue’aki ke kei fakahoko pe ‘a e sevesi mahu’inga ko’eni ki he fonua ka na’e motuhia ‘eni ko e toe fokotu’u kautaha vakapuna ‘a e Pule’anga pea mo hono ta’ofi ‘e he Pule’anga ‘a e laiseni fepuna’aki ‘a e Real Tonga ‘a ia ko e lava ‘eni ‘a e mahina ‘e 5 ‘oku te’eki ke toe ‘i ai ha fepuna’aki faka-lotofonua.

'Oku tukuaki'i foki 'e he Pule'anga ia 'a e Real Tonga ki he 'ikai kenau fakakakato 'a e ngaahi fiema'u 'a e Potungāue Fefononga'aki mo e Fefolau'aki Vakapuna Sivile 'o kau ai mo e ngaahi mo'ua 'o e Real Tonga 'oku te'eki ke totongi ki he Pule'anga pea 'oku makatu'unga mei ai hono to'o fakataimi 'enau laiseni ke fakahoko 'a e fepuna'aki faka-lotofonua.

'Oku faka'ikai'i foki 'eni 'e Tevita Palu mo e Real Tonga.

‘Oku ‘i ai ‘a e tui ‘oku ‘ikai koha taimi ‘eni ia ‘oha toe fefusiaki pe koe takitaha tuli ha’ane tonuhia ka ‘oku mahu’inga ke fengāue’aki ‘a e kupu kotoa ‘o tatau pe ‘i he kautaha Real Tonga pe koe Lulutai mo e Pule’anga ke fakahoko ‘a e fepuna’aki faka-lotofonua he ‘oku ‘osi ange ‘a e ‘aho koe kakai mo e fonua ‘oku nau fua 'a e kanongatamaki.