‘E mo’ua lau miliona Pule’anga ‘ikai toe hopo’i: ‘Ikai faile ha taukapo ki he faka'ilo 'a e Kosilio Sipoti Pasifiki Featured
24 Siulai, 2018. Kuo tuku mai foki ‘e he ongoongo a e letio ‘Aositelelia ‘i he ‘aho ni ‘a e te’eki ai ke faile ‘e he Pule’anga Tonga ha taukapo (Statement of Defence) hili hono faka’ilo ‘e he Kosilio Sipoti ‘a e Pasifiki ‘a e Pule’anga Tonga ki he’enau maumau’i ‘a e aleapau ke fakahoko mai ‘a e Sipoti ‘a e Pasifiki ki Tonga ni ‘i he ta’u 2019.
‘Oku tu’utu’uni foki ‘e he tohi tu’utu’uni ‘a e Fakamaau’anga Lahi (Supreme Court Rules) kuopau ke faile ha tohi taukapo (Statement of Defence) ‘e he Faka’iloa pe koha taha pe fa’ahi kuo faka’ilo ‘i loto ‘i he ‘aho ‘e 28 pe koe uike ‘e 4 ‘o kapau ‘e fakahoko ha ‘eke pe koha faka’ilo.
Na’e faka’ilo foki ‘e he Kosilio Sipoti ‘a e Pasifiki (Pacific Games Coucil) fakataha mo e Komiti Olimipiki a Tonga (TASANOC) ‘a e Pule’anga Tonga fekau’aki mo’enau maumau’i a e aleapau ke fakahoko mai ‘a e Sipoti ‘a e Pasifiki ki Tonga ni hili ‘a e ‘ikai tali ‘e he Pule’anga Tonga ke fakahoko mai ‘a e Sipoti ki Tonga ni.
Na’e fakahoko ‘a e ‘eke pe koe faka’ilo koia ‘i he mahina ko Me 2018 pea ‘osi ‘a e ‘aho ‘e 28 na’e kole ‘a e Pule’anga ‘o fakafou ‘i he’enau loea Rodney Harrison ke toe fakaloloa ‘o ‘osi ki he mahina ni.
Kuo mahino mai foki kuo ‘osi ‘a e taimi ke faile mai ai ‘a e taukapo ko’eni ‘oku te’eki pe faile mai ia.
Na’e fakaha ‘e William Edwards Junior ki he ongoongo ni ‘a ia ‘oku ne fakafofonga’i ‘a e Kosilio Sipoti ‘a e Pasifiki (Pacific Games Council) fakataha mo e Komiti Olimipiki a Tonga (TASANOC) na’a ne ‘osi faile ‘e ia ki he Fakamaau’anga ‘aneafi Monite 23 Siulai 2018 ‘a e kole ki he Fakamaau’anga ke fakahoko ha tu’utu’uni aofangatuku (Default Judgement) pea kuo ‘osi faile ia ‘i he Fakamaau’anga Lahi.
Kapau leva ‘e tali ‘e he Fakamaau’anga ‘a e fokotu’u ko’eni ‘a ia ‘oku angamaheni ‘aki pe hono tali pea ‘o fakatatau mo e lao mo e tu’utu’uni ngaue ‘a e Fakamaau’anga ‘e totongi kakato leva ‘e he Faka’iloa ‘a ia koe Pule’anga Tonga ‘a e pa’anga ‘e lau miliona ‘oku ‘eke ‘e he Kosilio Sipoti ‘a e Pasifiki mo e TASANOC.
Ko e ongoongo fakaloloma ‘eni ki he fonua pea ‘oku ne hulu’i mai ‘a e matu’aki vaivai mo’oni ‘a e tu’unga ‘oku tataki ‘aki ‘a e fonua he ‘oku mahino mai kapau ‘e tu’ulahoko ai pe hano tali ‘a e kole tu’utu’uni ko’eni pea koe hilifaki ai pe ia he uma ‘o e kakai totongi tukuhau ‘o e fonua.
Na’e fakamatala foki ‘e he Minisita Lao Sione Vuna Faka’otusia ‘e ‘ikai ke mo’ua ‘a e Pule’anga ia ‘i he ‘eke ko’eni ka ‘oku faka’ohovale ‘a e ‘ikai malava ‘e he Pule’anga ke fakahoko ‘i he taimi totonu hano fa’u ha tohi taukapo ke tifeni ‘aki ‘a e ‘eke ko’eni ‘a e Kosilio Sipoti ‘a e Pasifiki.
‘E malava pe ke faka’uhinga koe ‘ikai faile ha taukapo koe ‘ikai ha makatu’unga lelei ke fakahoko’aki ha taukapo pea ‘oku fakamamahi ko e ‘ikai hoha’a mai ‘a e Palemia ia moe kau taki ki he fakatamaki kafakafa ko’eni ‘oku hanganaki ke to mai ki he fonua.
Ko e ‘aho ‘eni na’e kalanga kiai ‘a e tokolahi ‘i he fonua ka na’e tala pe koe fakalotokovi pea koe fakapotopoto taha ‘eni ‘a e Palemia ‘o fakatatau ki he’ene toutou kole ke tuku fakatafa’aki ‘a e lao kae fakahoko ‘ene fakakaukau fakapotopoto.
Ko e fafangu mo’oni ‘eni ki he fonua mo hono kakai kenau ‘a ‘o 'ilo 'a e me'a 'oku lolotonga hoko 'i he fonua mo e anga hono tataki he 'oku tu'ulu atu ki he tu'unga fakatu'utamaki.
2 comments
-
Koe matu'aki ta'e'ilo pe ia 'ehe pule'anga ko eni e me'a totonu ke fai, pea koe poto ena e minisita lao kuo mo'ua ai e fonua. Kovi e fakamole kihe sipoti 'aee 'e 'osi pea ma'u ai e ngaahi naunau sipoti ma'ae fonua, kae sai e kaniseli ia pea toki totongi mola atu pe fu'u lau miliona ta'ema'u mei ai ha fo'i lelei 'e taha kihe fonua.
'Ikai mu'a ke nau faile e statement of defence, ka nau mo'ua nautolu he lele holo ke fakaloto'i e ngaahi sports federations ke tamate'i e TASANOC. Pea koe ola ena koe mo'ua ke kavahia e kakai e fonua hono totongi. Ko fe a 'Ikaini Taliai, Vilisoni Tu'iniua, Fe'ao Vunipola, 'Isi Fatani mo hai fua e ngaahi fo'i tao 'ae pitoa ke nau 'asi hake 'o fai ha tifeni. Puke mai moe ki'i tula fieme'a ko ena na'e lele teunga palaku ki he Mate Ma'a Tonga ke kau mo ia he tifeni. Pea sai 'aupito e malohi 'ae 'Ikale Tahi he Flying Fijians ke tapuni'aki e ngutu 'o Fe'ao moe kau pitoa, he na'a nau loto foki ke 'ulungia e 'Ikale ko 'enau lotokovi kia Toutai mo 'Inoke Afeaki. Ka koe ha nai ha vavatatau 'o fe'ao moe ongo tama ni? Talu e tau 'Ikale Tahi 'a fe'ao moe fo'i 'o a'u eni ki he'ene lele mai 'o fiepopoto holo he TRU moe kei fo'i pe. Kae talunga moe ngaue mateaki 'a Toutai pea poupou lelei ki ai 'a 'Inoke mo 'ene kau tama ke tau ma'u ai ha ngaahi ola fakafiefia. Koe toko7 ena,fo'i 'I PNG koee na'e toki hu hake pe he aneuhu 'o kau he 7's tournament. Koe poto ia 'o Manu supo. Fai a mo fakateketeka atu e kau vunipola mei he TRU kae sai e 'akapulu he fonua ni. -
Koe ongoongo 'eni ia 'oku ifo ia kia 'Akilisi he 'oku ne fie tangata 'aki 'e ia 'a e tuku 'a e Lao ki he tafa'aki kae fai hono loto. 'Oku mahino 'a e iku'anga 'a 'ene fo'i maumaulao ko 'eni, 'a e fu'u hulu 'a e lahi 'ene 'ofa 'I hono loto 'ia Feleti Sevele, he ko 'ena tene saute'i 'aki 'a e lau miliona $$$$ 'a Feleti mo 'ene kau tama. Ko 'ene toki situ'a mai 'ena mei saute'i 'o Clive pea kuo fiemalie atu 'a e kato ia 'a Clive.
'Oku totonu ke tau tokanga lahi faufau ki hono ta fakafoki koia 'a e loan ki Siaina na'a tau hahaka hake pe 'oku 'Ikai fakahoko ia 'e 'Akilisi mo 'ene ki'i pule'anga kae matu'utamaki ai 'a e fonua. Mahino 'eni he'ikai tene lava 'o to'o 'a e mafia 'oe Tu'i 'I he founga fakalao pea kuo pau kene siofi ha founga ta'e fakalao ke fakahoko aki 'ene vision he koe motu'a 'oku manako ki he maumaulao. JUST A WARNING because we Tongans are a good sleeper.