Hoko 'a Dr. Pohiva Tui'onetoa koe Palēmia fo'ou 'o Tonga Featured
Dr. Pohiva Tui'onetoa koe Palēmia fo'ou 'o Tonga
27 Sepitema, 2019. Kuo fili 'e he Hou'eiki Memipa 'o e Fale Alea 'o Tonga 'a Dr. Pohiva Tui'onetoa kene hoko koe Palēmia fo'ou ia 'o e fonua.
Na'e fokotu'u foki ki he Fale Alea 'o Tonga mei he Hou'eiki Memipa 'a e toko 2 kena hoko koe ongo kanititeiti ki he lakanga ni 'a ia ko Dr. Pohiva Tui'onetoa mo Semisi Sika koia na'e lolotonga 'i he lakanga Palēmia Le'ole'o.
Na'e fakahoko 'a e fili ko'eni 'i he ho'ata 'o e 'aho ni pea na'e 'ikuna 'e Dr. Pohiva Tui'onetoa 'aki 'a e fili kiai 'a e toko 15 pea toko 8 leva na'e fili kia Semisi Sika.
Ko e konga 'o e me'a 'a Tu'i'onetoa kimu'a pea fakahoko 'a e fili na'a ne tukupā ke fakatahataha'i 'a e fonua 'a ia 'oku lolotonga māveua fakapolitikale 'i he lolotonga ni.
Ko hono fetongi 'eni 'e Tu'onetoa 'a Samuela 'Akilisi Pohiva 'a ia kuo ne pekia.
4 comments
-
Kuo ongo ki Langi, e fakapone moe lulutava 'a e kau PTOA 'e ni'ihi, pea fakahu 'a Piveni ke fa'iteliha pe ia he Poate 'a e Pule'anga 'oku fie kau kiai, ta'e 'ilo pe koeha hono tu'unga fakaako mo 'ene taukei fakakomesiale, koe Poate 'e 4, 'Ohonoa'ia holo e Minisita Sisitamu PhD loi mei Silicone Valley mo 'ene Mape Pololesi, pea lunch mo dinner ta'emaloloo he tax 'a e kakai, pea 'ikai pe toe tuku e folau ki Muli ia 'a e Minisita Mou'i maloloo moe toho e per diem lalahi mei he tukuhau e kakai. Koe fonua na'e tuku ki langi.
-
Neongo 'oku faka'ofo'ofa he lau me'a lalahi 'a e fili 'o e Kapineti fo'ou 'o e Pule'anga fo'ou 'e he Palemia fo'ou Rev. Dr Pohiva Tui'onetoa ka 'oku 'i ai 'a e hoha'a lahi hono fili 'o Vuna Fa'otusia ko e Tokoni Palemia fo'ou mo 'Akosita Lavulavu ko e Minisita fo'ou 'o e Potungaue 'a e Ngaahi Ngaue Lalahi (MOI). 'Oku mahu'inga ke nofo taha 'a Vuna Fa'otusia koe Minisita he Potungaue Fakamaau'anga (moe Pilisone) ke mavivi ha me'a ka e lolotonga 'ene fengataliaki kuo to e vili ta'e'unua hange ko e Palemia PTOA malolo ke to e Tokoni Palemia 'a ia 'oku lomatolu hono mamafa ki he'ene ako, 'atamai mo e taukei. 'Oku 'ikai mama'o hono fili 'o 'Akosita Lavulavu ke Minisita fo'ou he MOI ko e tekemui mo faka'uto'i hono mali 'a 'Etuate Lavulavu ko e siokita mo e kaka ke to e hoko atu 'ene ta'e'ofa mo e pau'uvale he koloa 'a e fonua mo e kakai. Na'e fefe ke feinga pe 'a 'Akosita Lavulavu ki he Potungaue Ngaahi Me'a Fakalotofonua (MIA) na'e fua Minisita ai ka e vahe 'a e MOI (mo e Minisita fo'ou Fakamaau'anga moe Pilisone mei a Vuna Fa'otusia) ki a Samiu Vaipulu 'oku lahi 'ene 'ilo, poto mo e taukei ai? 'Oku ui'aki pau'u 'e 'Etuate Lavulavu 'a e founga pango mo fakapapeliane ni tokua 'oku malie pea to e lelesoni!
-
'Oku fai 'ae fakamalo lahi 'oe lava lelei moe ola mo'oni hono fili 'ae palemia fo'ou 'o Tonga, 'o hoko ai 'a 'Eiki Faifekau Dr Pohiva Tui'onetoa kihe tu'unga ma'uhinga kae faingata'a koe Palemia 'oe 'Otu Tonga. 'Oku 'iai 'ae fiefia atu he 'atamai moe mafana fau he loto koe fokotu'utu'u fo'ou kuo ne fai hono fili 'ae kapineti mo hono kau minisita, 'aia 'oku tuha, taau mo fe'unga ('ae tokolahi taha) moe ngaahi fatongia moe ngafa mamafa lahi kae toe faingata'a foki. 'Oku hanga 'ehe fokotu'utu'u fo'ou ko 'eni 'o tala 'ae fakatu'utamaki 'oe fa'unga fakapaati fakapolitikale (ngalingali ta'efakakonisitutne mo ta'efakalao) na'e kamata 'ehe PTOA. Na'e mafaimafai 'ae PTOA hono 'ave hala 'ae fakafa'afa'ahi fakapaati fakapolitikale 'o nau ui ai 'ae Fa'ahi Tau'ataina tokua mei he toenga 'oe Kau Fakafofonga Falealea 'oe Kakai moe Fa'ahi Nopele mei he kotoa 'ae Kau Fakafofonga Falealea 'oe kau noplele. 'Oku malie 'ae fokotu'utu'u fo'ou ko 'eni he 'uhinga 'oku faka'ahiua (2) pe 'ae Falealea koe Kau Nopele moe Kakai 'oku nau ngaue fakataha kotoa pe ma'ae lelei fakalukufua 'ae fonua moe kakai hono fili ha palemia moha kau minisita 'oe kapineti 'o Fa'ahi Pule'anga pea fakataha leva 'ae toenga 'o tatau 'ae kau nople moe kakai koe Fa'ahi Fakaanga. 'Oku nau toki ngaue kotoa leva he'enau kehekehe he laumalie 'ofafonua kihe lelei fakalukufua mo fakakatoi 'ae fonua moe kakai. 'Oku fe'unga ange 'eni mo hotau lahi/si'i moe tokolahi/tokosi'i kae 'ikai koe fakafa'afa'ahi fakapaati fakapolitikale 'oku 'ikai ngata pe he'ene fakatu'utamaki kae toe felekeu mo ta'emaau foki!
-
Ko e toki move maalie eni pea ta'e'amanekina ki he tokolahi, pea 'oku 'ikai ke te mahino'i pe 'oku lahi ange kau mamahi pe ko e kau fiefia. Ka i he taimi tatau oku totonu ke tau tuku ha taimi ki he Palemia foou mo ene timi foou kenau ngaue'i e toenga taimi atu koeni.
Kole atu ki he kau mamahi, mou laka lau ha'a mou me'i folofola pea mo fai ha'o ki'i lotu ke ke ma'u ha maama. Fakamonu atu Tu'i'onetoa kiate koe mo ho'o Kapineti fo'ou.