Folau ‘a e Polōseki Taukei ‘Ilo mo e Ma’u Ngāue (SET Project) ki he Vahefonua Vava’u Featured
4 ‘Aokosi, 2022. Na’e tu’uta atu ʻi he ʻaho Monite 25 Siulai 2022, ‘a e timi fakahoko fatongia ‘a e Skills and Employment for Tongans (SET) Project.
Ko e SET Project foki ‘oku ‘i he malumalu ‘a e Potungaue ki he Ngaahi ngaue fakalotofonua (MIA) pea moe Potungaue Ako mo Ako Ngaue (MET).
Ko e taumuʻa ʻo e folau ko eni ke fakahoko ‘a e ‘a’ahi ki he fanau ako mo e matu’a tauhi fanau ‘oku nau ma’u faingamalie ki he polokalama totongi ako pe sikolasipi ‘a e Pangike ‘a Mamani, mei he SET Project.
Pehe foki ke tuʻuaki atu ki he kainga Vavaʻu ʻa e faingamalie ki he polokalama totongi ako fakatekinikale pe TVET, pea mo e ngaahi faingamalie ki he lesisita foʻou kihe ma’u ngaue fakataimi ki Tu’apule’anga.
Na’e fakahoko pe ‘a e fuofua fakataha ‘i he ‘aho Monite, 25 Siulai, mo e ‘Eiki Kovana‘o e Vahefonua Vava’u, Lord Fakatulolo, ke fakafe’iloaki atu ‘a e kaveinga moe polokalama ‘a’ahi ‘ae SET.
Na’e tataki ‘e he kau folau, ‘e he pule ‘o e SET Project, Lilieta Takau, pea ne kau atu mo e tokoni Talekita Ako mei he MET ko Kalolaine Moeaki pea mo Kalafitoni Latu. Na’e fakahoko ai pe mo hono fakafe’iloaki ‘o e polokalama ngaue ’e tolu ‘a e SET na’e kau mai pe mo ‘enau kau ngaue I he folau ni.
Ngaahi Polokalama ‘A E SET:
- Polokalama 1: va’a ki he totongi ako ‘ae fanauako kolisi (MIA),
- Polokalama 2: va’a ki he totongi ako ma’ae ako fakatekinale ‘i he Potungaue Ako mo e Ako Ngaue (MET),
- Polokalama 3: va’a ako ki he Ma’u ngaue ki Tu’apule’anga (MIA).
Na’e fakaha foki ‘e he Pule ‘o e SET Project, Lilieta Takau, ko e fanauako kolisi ‘e 828 mei Vava’u na’e totongi ‘e he SET Project ‘enau ako I he Teemi hono 2, fe’unga mo e pa’anga ‘e $207,000.
Na’e hoko atu ai pe ‘ae ‘a’ahi ‘a e timi SET, mei he ‘aho Tusite ki he Tu’apulelulu ki he ki he ngaahi ako kolisi kotoa ‘oe vahenga Vava’u, ‘o kamata mei he Vava’u High School, Maama’anga High School, Kelana College, Mizpah Adventist School, Tailulu College, GMS Fangatongo, Mailefihi mo Siuliputapu College, Saineha College.
TOKOLAHI ‘O E FANAU AKO MEI VAVA’U ‘OKU KAU KI HE TOTONGI AKO HE NGAAHI KOLISI
(Ko e lahi e fanau ako ‘oku nau ma’u faingamalie ki he totongi ako ‘o e Teemi 2, 2022).
TOKOLAHI ‘O E FANAU AKO MEI VAVA’U ‘OKU KAU KI HE TOTONGI AKO HE NGAAHI AKO TVET
Ko e toko 155 mei Vava’u ni ‘oku nau kau mai ki he polokalama sikolasipi (Fefine mo Tangata). Ko e fakakatoa ‘ ae fanaako fefine’e 41 pea mo e tangata ‘e 114.
KO E NGAAHI ‘ELIA PE POLOKALAMA AKO TVET LEVA ENI E 10 (I he Certificate mo e Diploma ‘oku I ai ‘a e faingamalie ke tokoni’i ‘e he SET:
- Construction – Tufunga, Uhila, Palama
- Tourism & Hospitality – Takimamata & Talitali Kakai (Ngaahi Kai,Tauhi Nofo’anga)
- Maritime – Folau Tahi
- Agriculture – Ngoue
- Health Services – Aged Care – Tauhi Vaivai/Toulekeleka
- Auto mechanics – ‘Enisinia Me’alele
- Car paneling – Penolo
- Secretarial – Ngaue Fakasekelitali
- Sewing – Tuitui
- Hairdressing – Ngaahi ‘ulu
Na’e ma’u faingamalie ai pe ke fakahoko ‘e he kau fakafofonga ‘o e ngaahi va’a ngaue ha talanoa ki he kainga Vava’u fekau’aki mo e ngaahi ngaue, palani, fatongia mo e ngaahi taumu’a kehekehe ‘o e ngaahi va’a ngaue ‘a e SET. ‘Ikai ngata ai, ka na’e toe lava foki ‘e he kau fakafofonga ‘o fakama’ala’ala ki he ngaahi monu’ia mo e ngaahi tokoni.
‘I he houa efiafi leva na’e lava atu ai ‘a e kau ngaue mei he Va’a Ma’u Ngaue ki Tu’apule’anga ke a’u tonu ki he ngaahi tukuikolo mo e savea ‘a e MIA pea mo fakahoko ‘a e Polokalama fakataukei ki he faingamalie ngaue ki Nu’usila mo ‘Aositelelia.
‘Oku lahi foki ‘a e folau atu ki he toli fua’I’akau, ka oku ‘iai mo e ngaahi faingamalie fo’ou kihe ngaue toutai (fishing), kakano’I manu (butchery), fahi papa (forestry) pea moe tauhi ‘o e kau toulekeleka (aged care).
Na’e lava ai pe hono fakakakato ‘a e ‘a’ahi ‘a e SET Project ‘I Vava’u pea mo foki mai aipe kau ngaue ‘I he ‘aho Tokonaki 30 Siulai, 2022.
Mei he Poloseki Taukei ‘Ilo moe Ma’u Ngaue Ma’ae Kakai Tonga (SET) mo e Potungaue ki he Ngaahi Ngaue Fakalotofonua (MIA) kae uma’aa ‘ae Potungaue Ako moe Ako Ngaue.