Toe fakafo'ou 'a e ngaahi fakataputapui fekau'aki mo e COVID-19 ^Featured

‘I HONO NGAUE’AKI ‘o e ngaahi mafai kuo foaki ‘e he kupu 36 mo e 37 ‘o e Lao ki hono Pule’i ‘o e Ngaahi Me’a Fakafokifa 2007 pea ‘i hono tali ‘o e –

A       fakahä kuo fakahoko ‘e he Kautaha Mo’ui ‘a Mamani fekau’aki mo e Novel Coronavirus (“COVID-19”) ko e mahaki ‘oku mafola fakamamani lahi pea ‘oku kei fakalalahi;

B       tu’utu’uni ki he Tu’unga Fakatu’utamaki ki he Mo’ui ‘i he ‘aho 13 ‘o Ma’asi 2020 mo e Fakahä ‘o ha Mahaki Fanongonongo Fakatu’utamaki ‘i he ‘aho 13 ‘o Ma’asi 2020 mo e ngaue ke ta’ofi mo fakasi’isi’i ‘a e mafola ‘a e COVID-19 ‘i Tonga; mo e

C       Fakafo’ou ‘o e fakahä ‘o ha Tu’unga Fakafokifa ‘i he ‘aho 17 ‘o ‘Epeleli 2020,

Pea ‘i hono fokotu’u ‘e he Minisita ‘oku ne tokangaekina hono Pule’i ‘o e Me’a Fakafokifa, ‘i he’ene pehe ‘OKU OU FAKAHᾹ ‘a e Fanongonongo ‘o e Ngaahi Fakangatangata Fakafonua ki he COVID-19 (“Fanongonongo”), ‘i he ngaahi tu’unga mo e makatu’unga ko ‘eni –

(1) Kuo pau ke kamata ngaue’aki ‘a e Fanongonongo ni mei he 8:00 efiafi ‘o e ‘aho Falaite 1 ‘o Më 2020 ki he 8:00 efiafi ‘o e ‘aho Falaite 15 ‘o Më 2020 pea kuo pau ke ngaue’aki ki he ngaahi feitu’u kuo fakamahino ‘i he Fakafo’ou ‘o e Fakahä ‘o e Tu’unga Fakafokifa ‘o e ‘aho 17 ‘o ‘Epeleli 2020, tuku kehe ‘o ka toe fakafo’ou.

(2) Koe’uhi ko e ngaahi taumu’a ‘o e Fanongonongo ni, tukukehe ka fiema’u ha ‘uhinga kehe ‘i hono tu’unga –

“kau ‘ofisa fakamafai” ‘oku ‘uhinga ki ha tahga pe fa’ahinga ‘o ha ni’ihi kuo fakamafai’i ‘o fakatatau ki he kupu 36 ‘o e Lao ki he Pule’i ‘o e Me’a Fakafokifa 2007 mo ha taha pe ni’ihi kuo fokotu’u ‘o fakatatau ki he kupu 177 mo e 178 ‘o e Lao ki he Mo’ui ‘a e Kakai 2008;

“ngaahi sipoti ‘oku fetu’utaki ai ‘a e konga ‘o e sino” ‘oku ‘uhinga ki ha sipoti ‘a ia ‘oku hokohoko mo mamafa ai ‘a e fepaki ‘a e konga ‘o e sino ‘o e kau va’inga;

“ngaahi kalapu kava tonga” ‘oku ‘uhinga ki he –

(a) kulupu ‘o e kakai ‘e toko 2 pe tokolahi ange ‘oku nau inu kava ‘i ha feitu’u fakapule’anga; pe

(b) kulupu ‘o e kakai ‘e toko 2 pe tokolahi ange ‘oku nau inu kava ‘i ha feitu’u taautaha;

(c) ‘oku ‘ikai ngaue’aki ‘a e palakalafi (a) mo e (b) ki he ni’ihi ‘oku nofo ‘i he ‘api nofo’anga tatau.

“naunau malu’i” ‘oku ‘uhinga ki ha fa’ahinga teunga ‘o kau ki ai ‘a e holoholo, kofunima, vala pe me’angaue ‘oku ngaohi ke fakasi’isi’i ‘a e mafola ‘o e mahaki;

“fakataha’anga fakatokolahi” ‘oku ‘uhinga ki ha fakataha’anga ‘oku ‘ikai laka hake ‘a e tokolahi ‘i he toko 20 ‘i loto ‘i fale mo e toko 40 ‘i tu’a ‘i ha fa’ahinga fakataha’anga pe, tukukehe ‘a e ngaahi fakataha’anga lotu mo e ngaahi ako’anga;

“Minisita” ‘oku ‘uhinga ki he Minisita ‘oku ne tokangaekina hono pule’i ‘o e me’a fakafokifa;

“vä mama’o fakaetangata” ‘oku ‘uhinga ki he tauhi ‘o e va mama’o mita ‘e 1.5 mei ha taha pe ‘i he taimi kotoa pe.

(3) Kuo pau ke ngaue’aki ‘a e ngaahi tapui ‘o e fe’alu’aki ‘i he po’uili mei he 9:00 efiafi ki he taimi 5:00 pongipongi.

(4) Kuo pau ke fakamalohi’i ‘a e tapui ‘o e fe’alu’aki ‘i he po’uli ‘e he Polisi Tonga, Kau Tau ‘a ‘Ene ‘Afio mo e kau ‘ofisa fakamafai fekau’aki.

(5) Kuo pau ke fakaava ‘a e kotoa ‘o e ngaahi fakatau’anga kava laiseni ‘o hange ko e naiti kalapu, kalapu mo e kalapu kavatonga ‘i he ‘aho Falaite mo e Tokonaki pe.

(6) Kuo pau ke ngofua ‘a e ma’u kava talitali lotu kimu’a ‘i he kamata’anga ‘o e ouau lotu ‘i he ‘aho Sapate pe.

(7) Kuo pau ke ngofua ‘a e kotoa ‘o e ngaahi fale fakamalohisino, ngaahi katoanga mo e ngaue fakasipoti, ngaahi fakafiefia ‘o e ngaahi fai’aho, ngaahi mali mo ha ngaahi fakataha’anga felave’i fakafiefia.

(8) Kuo pau ke ‘ikai toe laka hake ‘i he tokolahi kuo faka’uhinga’i ko e “fakataha’anga fakatokolahi” ‘i he ngaahi ouau kuo fakamahino ‘i he palakalafi (5), (6) mo e (7).

(9) Kuo pau ke tapui ‘a e ngaahi ouau ‘o hange ko e pingikou mo e ngaahi sipoti ‘oku fetu’utaki ai ‘a e konga ‘o e sino.

(10) Kuo pau ke fakangatangata ha fakataha’anga ouau putu ki ha tokolahi ko e toko 20 ‘i loto ‘i fale mo e toko 40 ‘i tu’a pea ke ‘i ai mo ha ‘ofisa fakamafai ‘i he lolotonga ‘a e putu.

(11) Kuo pau ke ma’u ‘e he Polisi Tonga mo e Kau Tau ‘a ‘Ene ‘Afio mo ha kau ‘ofisa fakamafai ‘a e mafai ke fakamalohi’i ‘a e Fanongonongo ni, koe’uhi ko e ngaahi taumu’a ke malu’i ‘a e kakai mo hono tauhi ‘o e malu ‘a e mo’ui ‘a e kakai.

(12) Kuo pau ke tauhi mo faka’ai’ai ‘a e va mama’o fakaetangata ‘i he taimi kotoa pe pea kuo pau ke ngaue’aki ‘a e naunau malu’i ‘i he’ene ala lava.

(13) Kuo pau ke tauhi ‘e he taha kotoa ‘a e tauhi ‘o e nima ke ma’a pea kuo pau ke muimui pau ‘a e taha kotoa ki he Ngaahi Fale’i ki he Mo’ui ‘oku tuku atu ‘e he Potungaue Mo’ui felave’i mo e COVID-19.

(14) Kuo pau ke ngaue’aki ‘a e kotoa ‘o e ngaahi tu’utu’uni ‘i he Fanongonongo ni ki he taha kotoa pe.