“Ko e ta’au ‘o e taimi ni ‘oku faingata’a pea ‘oku hānge ko e talanoa ko hono kumi ko ia ‘o hotau koloa fakatongá ko e pule ‘otó ko hono ‘uhingá ko e koloa mahu’inga ‘oku fai ‘aki ha fa’ahinga fatongia ‘oku mahu’inga mo pelepelengesi.”
Fakatatau ki he fakamatala ngāue ‘a e Taki ‘o e Va’a Ako Tokamu’á Soana Kaitapu ko e fatongia ‘o e potungāué ke “fakapapau’i ‘oku ‘i ai ‘a e faingamālie ‘a e fānau ta’u fā mo e nima ‘i he ako tokamu’á.”
Fakafehoanaki ki he ola ‘o e tohi kakai 2016 ko e pēseti ‘e 30 ‘a e longa’i fānau ta’u fā mo e nima ‘oku nau hū ‘o ako pea pēseti ‘e 70 ‘oku nau nofo pē ‘i ‘api. Ko e ngaahi ako tokamu’a ‘e 42 ‘i Tonga ni. Ko e ngaahi ako ai ‘e 19 ‘i Nuku’alofa ‘ata’atā pe ia.
Na’a ne fakahā foki ‘oku mahino ko e konga lahi ‘a e fānau ako tokamu’a ‘oku nau ‘i he Vāhenga Hihifó pea mo Hahake pea ko e kamata eni ‘e he pule’angá ‘a e ngāué pea mei Hahake pea toki hoko atu ki Hihifo.
“Ko e ako ko eni ‘i he ‘Utulongoa’á ko hono tā ia ‘o e ‘uluafí ‘a e ako tokamu’a ‘a e Potungāue Ako mo e Ako Ngāué. Fiefia lahi ai ‘a e Potungāue Akó ‘i hono kamata’i ‘a e ngāue ko ení pea mo e taumu’a ke fakahoko kotoa ia ‘i Tonga ni.”
Ko e konga lahi ‘a e fakamole ki hono fakanaunau ‘a e loki akó na’e fua pē ia ‘e he potungāué ‘a ia na’e fakafuofua ki he $20,000 pea na’e tokoni ‘a e Kautaha ‘a e Mātu’a mo e Tauhi Fānau ‘a e Lautohi Pule’anga ‘a Kolongá ki hono langa ‘a e naunau va’inga ma’ae fānaú. Na’e ‘i ai foki pea mo e tokoni mei he Siasi ‘o Sīsū Kalaisi ‘o e Kau Mā’oni’oni ‘i he Ngaahi ‘Aho ki Mui ni ‘o kau ai ‘a e tēpile mo e naunau va’inga.
Na’e fakahoko foki mo e kole tokoni ki he Tonga Health ‘i he taumu’a ke faka’ai’ai ‘a e mo’ui lelei pea foaki mai ki he ako tokamu’á ‘a e naunau kai, fakamalohisino, filita vai pea mo e pulopula vesitapolo.
‘Oku fe’unga mo e longa’i fānau ‘e 31 mei Afā pea mo Kolonga kuo nau ‘osi lēsisita ki he ako ni.
- MEIDECC
