Tongan Students are eligible to enter NZ universities if requirements are met Featured
16 September, 2016. The Prime Minister and Minister for Education and Training, Hon. `Akilisi Pohiva, has received a letter of reassurance from the Minister for Tertiary Education, Skills and Employment, Hon. Steven Joyce, that Tongan Students will continue to be eligible to access New Zealand`s universities if they meet the entry requirements.
Universities New Zealand collective bodies (UNZ) has confirmed that the universities make their decisions on the basis of whether the minimum requirements and additional specific entry requirements have been met. This is on the basis of how well the student has performed in the Tonga National Form Seven (TNFSC), not on how the TNFSC is marked.
The Hon. Minister for Education and Training was also informed that New Zealand`s NCEA system is standards-based and results are not standardized.
The Hon. Minister for Education and Training wishes to clarify to public that the realignment to the process of Teaching with clear define Curriculum that linked directly to Assessment with clarity in Reporting as feedbacks to inform parents and stakeholders, was done in the best interest of our children and to ensure that they are well prepared for further education abroad.
-Ministry of Education
9 comments
-
Mou kataki 'o lau e me'a mei he Potungaue Ako. 'oku talamai 'e kei hokohoko atu pe hono tali e fanau Tonga 'o ka nau ka ma'u e ngaahi makatu'unga ma'ulalo pe si'isi'i taha 'oku fiema'u 'e NZ. 'Oku 'ikai pehe mai ia 'oku tali e raw marks. Ko e tu'unga motu'a pe 'oku kei ngaue'aki. Ko e taha foki mahino mei he fetu'utaki ko enni ko e toki fai eni e feinga ke accredit 'etau sivi fakafonua. Ko e ha ne 'ikai fai ai kimu'a pea toki fai e liliu. 'Oku mahino nae 'ikai 'ilo e me'a ke fai. Na'e lea'aki 'e he CEO malolo he fakataha mo e Fale Alea, 'a e ne hola ai e Minista ia, 'okju 'ikai ko e issue e raw mark. Koe issue ko e ha koaa ne ha'u ai e minista ko eni 'o te ke fakavave 'a e liliu. Ko hono ola eni kuo tau a'u ki ai. 'Oku te'eki lava 'e Piiveni 'o fakamatala mai e ngaahi fehalaaki ne hoko he sive 'o e 2015. Na'a na faitu'utu'uni mo Siaosi ke ngaue'aki e fo'i founga ko eni. Ko e maaka IA kotyoa pe 'oku si'isi'i hifo he 30 pea 'e to'o leva 'a e 50% mei he maak 'o 'ene sivi pea tanaki ia ko e maaka katoa ia 'o e tamasi'i. Fakatata: Kapau ko e English na'e 30 e IA pea 25 e sivi, 'e vaeua e 30 ma'u ai e 15 tanaki ia mo e 25 = 40 total mark. Ko e fehu'i ko e raw eni pe ko e standardised ? Ko e ha e 'uhinga fakafika pe polofesinale na'e ngaue'aki ? Ko e 'uhinga nai eni ne lahi ai e too ? Ko e me'a eni na'e faingata'a ai e hu 'a e tamaiki ki he univesiti 'i NZ ? Ko e mea eni kuo tali 'e Steven Joyce mo NZ ? Ko e helepelu mei fe na'e hele'aki e maaka e tamaiki ? Claude Tupou (CEO, Ponepate mo 'Isikeli mou 'asi mai 'o fakamahino mai e me'a ko eni ka e 'oua 'e tuku he lalo tepile he 'oku 'ikai tuku lalo tepile ho'omou vahe lahi. 'E TOE NGAUE'AKI PE FO'I FOUNGA TATAU HONO FAKAMAAKA E SIVI 'EMAU FANAU HE TA'U NI ? pe KUO TALAMAI E STEVEN JOYCE HA FOUNGA. KO E HA HA LAU 'A E ONGO MATAOTAO NA'E FA'A TU'UAKI 'E HE MINISITAA ? KUO FUOLOA 'ENA PULI HE NE 'OSI FOKI E CONTRACT 'A PIVE HE 'AHO 30 'O SUNE. 'ALU A KOE MO E KILU KA MAU NOFO KIMAUTOLU MOE TA'EMAAU. hhehe! SAI KE TAU 'ILO.
-
MĀLŌ SIAAFAFINE...Toki 'osi lau eni 'a e faka-mā'opo'opo 'o e tohi lāunga 'a e kau mēmipa PTA ki he Sea 'o e Fale Aleá ke fakahifo 'a e Minisitā Akó mo e Ako Ngāué.
1) Mahino e 'osi ma'u totongi 'a Piveni Piukala ka 'oku te'eki fai ha ngāue ke fakalelei'i 'e palopalema faka-komipiutá (software) na'a ne kamatá.
2) 'Oatu e ngaahi lāungá ki a Piveni pea talamai 'e ia 'oku 'alu holo pe ia mo e "software" ka e fika'i nima pe (manual calculations) 'a e ngaahi 'a'ahi 'o e ngaahi siví.
3) 'Eke'i atu pe 'oku 'ifē 'a e software, pea ne talamai ko e ki'i "quick fix" pe he 'oku ne lolotonga ngāue ki he software totonū.
4) Pea na'e ta'e maau 'aupito 'a 'enau ngāue mo Piveni Piukala he na'e 'ikai ke ne 'ilo 'e ne me'a na'e faí.
5) Faikehekehe ia mo e tu'uaki mai 'e Piveni 'i he mitia 'oku ne 'ilo lahi pea ko e taukei ia 'i he IT technology. -
Kau me'a, 'oku hanga 'e he ongoongo ko eni 'o fakae'a mai 'oku 'ikai ke si'i 'ilo 'e he Minisita Ako mo 'ene kau seniale 'a e founga totonu 'e lava ai ke accredit 'etau ngaahi sivi 'i Tu'apule'anga. Ko e lau ko ena ko e lau ia 'a e minisita 'oku 'ikai hano mafai ke ne kau he me'a ko eni. Kau tala atu e me'a ko eni 'oku ou 'ilo lelei 'e au e founga. Ko hono tali mo ta'etali 'etau ngaahi sivi 'oku pule'i ia 'e he Kosilio 'a e kau vice chancellor 'o e ngaahi Univesiti, kau ki heni 'a Aust, NZ mo e USP pea ko 'enau summit 'oku tu'o ua pe ia he ta'u. 'Oku 'ikai fai ai ha presentation ka 'oku 'ave 'a e submission pepa pe kimu'a he ngaahi mahina kimu'a pea fai e fakataha. Me'apango kuo tomui ke 'ave ha me'a he ta'u ni mei Toonga he ko e fakataha faka'osi 'o e ta'u ni 'oku fa'a fai ia 'i Sepitema pe 'Okatopa.
Ko e sivi foomu 7 'a Tonga ni 'oku tau kei 'i he malumalu 'o e EQAP pea kuo pau ke tau kei fou ai ki he approval 'a e summit. Ko e me'a ke mahino ki he kakai kuo 'osi 'omai e tohi 'a e EQAP ki he CEO Ako 'o fakamahino 'oku 'ikai ke nau toe kau mai ha me'a 'a Tonga ni he kuo mavahe 'a Tonga ni 'o raw marks pea kuo kehe 'etau sisitemi. Ne 'osi fai mo e tohi 'e he paipa piko ko Ponepate ki he NZQA ko e tali na'e 'omai ke fou ange he EQAP. Tonu ke fei mo 'asi mai e CEO 'o tala e mo'oni e me'a 'oku hoko he ko hono fatongia foki ke fai e ngaue ko eni ka 'oku 'ikai ko e Minista.
Faka'osi ko e fo'i nga'unu eni 'a Minisitaa ko 'ene taufaa noa'ia holo ha me'a ke piki ai he 'oku ne 'ilo kuo tau hala 'ene fo'i palafu. 'Oku ou manatu lelei ki he fakataha 'a e kau pule ako kau ki he raw marks na'e seA ai e minista. Na'e fale'i 'e he CEO malolo, 'Emeli Pouvalu, kau ki he palopalema ko eni kuo tau a'usia he 'aho ni ka e tala ange 'e he minisitaa, "sai pe ia te u toki 'alu pe au 'o alea'i mo fai ha presentation ki he ngaahi univesiti. Faka'ofa ko e pukupuku 'a e mahino eh? Ka ko hono mo'oni ke 'omai e tohi ko ena ke tau sio ki ai na'a hange pe ia ko 'ene loi he pa'anga kuo ne fakafoki ki falepa'anga. Ko e taha foki ke tau sio lelei ki he fakalea 'o e fo'i usu ko ena kuo hiva'i mai. Te u toki hoko atu. -
There's nothing new in what is being reported here. We all know that our students IF they meet the minimum entry requirements to NZ tertiary institutions. And I totally agree with Mark Henson, that the CEO for MET should come forward and explain to the Tonga public. I'm looking for answers to two important concerns:
1) Has the NZQA endorsed our new 'raw mark' system? I mean 'officially' and not by word of mouth. Any evidence of this?
2) Are our Form 7 students, who sat and passed our National Form 7 Examination in 2015, accepted into NZ universities? -
TAU FŪ KI AI FAKALALAFU MO FIE'ILO...Fo'i mālie ia ke ma'u ha'a tau ki'i oli ai. Ko e "consultant" fika 'uluaki foki 'a Piveni, pea 'oku ne lavalelei 'o fai ha tohi pehé ni ki he $10,000 "consultant fee".
MARK HANSON...Kuo tau 'ulukalo ko e lahi 'enau laku mai 'a hoé ketau pago'ia ai. Tau talitaliangé pe koehā e fuoloa pea nau talimai 'a e pole'iatu ke 'omai e tatau totonu 'o e tohi mei NZ. Kuo 'osi fehu'i 'e he mitia ke tukumai ki tu'a 'a e tatau 'o e tohi mei NZ. -
Kautama 'oku mou mooni he 'oku tau manavasi'i na'a koha tohi pe ia 'a Piveni ki he'etau tangata'eiki PM. Kapau 'e tukuaki'i kitautolu 'oku tau hange ko Tomasi 'o ta'e tui pea koe 'ai ke tau toe fefe'i he koe talu 'a e loi 'a e tangata'eiki PM mei he'ene heka ki he sea 'oku kei hokohoko pehe ai pe. Koe loi fakamuimui koe fakaha mai na'e tali ke a'utaki ange ha tohi fakafisi 'a Vakata ka ta koaa kuo fuoloa 'ene tohi 'ana ki he Tu'i ke fakamalolo'i si'i Vakata. Malie ee1111
-
Poupou lahi atu Mark & Mokofisi ki ho'omo fehu'ia e tatau 'o e tohi mei NZ. 'Oku kau foki e 'isiu ko 'eni, hono fakae'a mai 'a e ta'efalala'anga & tikitato 'a e Palemia. Kuo vave fakahuu mai foki e VONC, pea tetau pahia hono fulifulihi mai e loii & mio'ii, he style kehekehee. Mou 'ai mai pe pauu MET he 'oku 'ikai ketau vale tatau.
-
Kole atu ki he kau fa'u ongoongo loi ko eni 'ae MET ke fakamatala mai ke kakato kihe kakai. He'ikai tu'u hake pe ngaahi 'univesiti 'o tali e kau ako te'eki ke mahino e tukunga fakavaha'apule'anga 'oe sivi, koe me'a ia ke 'ulu fakamahino, pe kuo fakamahino mai 'e NZ kuo nau recognise mo accrediti e sivi Form 7. Tuku a hono fakapulou'i e kakai 'aki e ngaahi talanoa loi mo ta'ekakato. Pea kapau kuo recognise mo tali kakato 'e NZ e sivi Form 7, kole atu kihe CEO 'oe Ako ke 'omai e tohi mei he CEO 'oe NZQA 'o fakamahino mai ai kuo nau recognise 'etau sivi. 'Oku 'ikai ha kaunga 'o minisita Hon Stephen Joyce ki he n ngaue ko eni. 'Oku 'ikai koha fo'i 'ilo fo'ou e me'a ia fekau'aki moe NCEA, koe fu'u me'a ia 'oku 'ilo 'ehe taha kotoa, ka koe ha hono kaunga ki he recognition mo hono tali 'ehe ngaahi 'univesiti e sivi a Tonga ni. Pea 'oua foki kau MET 'e toe fakamatala mai e me'a ko ena koe realignment koaa pe koe ha he 'oku toe ta'emahino ange ai ho'o mou me'a 'oku fai. Koe lahi ange ho'omou ngutu fakamatala koe lahi ange ia 'emau 'ilo ho'omou vale moe ta'e'ilo ho'omou ngaue 'oku fai. Lahi 'etau lea e mio'i moe loi pehe'i fau. Kole atu ki he media officer 'ae MET ke toe fakalelei'i ho'o ngaahi ongoongo 'oku tuku mai he 'oku 'ikai vale e kakai hange ko kimoutolu.
-
KO E PALE'I FAKAKOHU (SMOKE SCREEN) ENI...
Koehā 'oku 'ikai tukumai ai 'a e tatau 'o e tohi mei NZ ketau me'a kotoa ki ai.
'Ikai 'oku totonu ke 'eke'i 'e he mitia 'a e tatau 'o e tohi mei NZ ke fai hono fakapapau'i. Kuo tau kina 'i hono tufotufa momo'i toenga kai mai 'e he PM mo e Potungāue Akó 'a e totonú.
Ko eni kuo tukuaki'imai 'oku hili kotoa 'a e mamafa 'o ha tali 'o e kole hú 'iunivēsiti 'a e fānaú ki he ola 'o 'enau feinga takitaha.
Na'a tau 'osi 'ilo kotoa ki ai. 'Oku 'ikai ko ha me'a fo'ou eni.
Mou kātaki kau taki Potungāue Ako 'oku 'ikai ko ha fanga vale kimautolu.