Tu’utu’uni ngäue fakafonua ke fakafepaki’i palopalema faito’o konatapu (Illicit Drugs) Featured
20 Ma’asi, 2019. ‘Oku lolotonga ‘i Nuku’alofá ni ha ongo ‘ofisa ngäue mei he ‘Ofisi Faka Sekelitali ki he Fakataha’anga ‘o e Kau Taki ‘o e ‘Otu Motu Pasifiki (Pacific Islands Forum Secretariat – PIFS), ke fakahoko ha ngaahi fakataha ‘i he ‘aho ‘e fa mo e ngaahi kupu ngäue fekau’aki ‘a e Pule’angá pehé ki he sosaietí, felave’i mo hano fa’u ha ngaahi tu’utu’uni ngäue fakafonua ‘a Tongá ni ke fakafepaki’i ‘aki ‘a e ngaahi palopalema ‘o e faito’o konatapu (Illicit Drugs).
‘I he fepötalanoa’aki ‘a e Fakafofonga Fale’i Fakapolitikale ‘a e PIFS, ‘Alifeleti Soakai mo e ngaahi kautaha ongoongó ‘i he fale fakataha’anga Fa’onelua ‘i he ho’ata ‘aneafí, na’á ne pehé na’e fakaafe’i kinautolu ‘e he Pule’anga Tongá makatu’unga ‘i he fiema’u tokoni fakafale’i ki hano fa’u ‘o e ngaahi tu’utu’uni ngäue fakafonua ‘a Tongá ni ke fakafepaki’i ‘aki ‘a e ngaahi palopalema ‘o e faito’o konatapu ta’e fakalaó tautautefito ki he ‘aisí (methamphetamine) ‘i he fonua.
“Ko e palopalema ko ení ‘oku mahu’inga ‘aupito he ‘oku ‘ikai ko Tongá ni pe ‘oku ne kapuí, ka ‘oku hoko ia he ngaahi sosaieti kehekehe ‘i he Pasifiki. Pea ko e founga pe ke ta’ofi aí, ko e ngäue fakataha ‘a e tokotaha kotoa ‘i he sosaieti.
‘A ia ko e tefito’i fatongia eni ‘o e ‘Ofisi Faka Sekelitali ki he Fakataha’anga ‘o e Kau Taki ‘o e ‘Otu Motu Pasifiki, ko hono fale’í mo tokonia ‘a e ngaahi fonua ‘i he Pasifikí fekau’aki mo e ngaahi palopalema fakafeitu’u pe fakamamani lahi hange ko e feliliuaki ‘a e ‘eá, ngaahi fai hiá kau kiai mo e fengäue’aki fakataha pea mo e kautaha fefakatau’akí mo e takimamata.”
Na’á ne fakahä foki ko e ‘uhinga ia ‘ena ‘a’ahi mai ke fai ha fekumi ki he makatu’unga ‘o e ngaahi palopalema koeni ‘o lipooti ia ki ho nau ‘ulu’i ‘ofisí fakataha mo ha ngaahi fokotu’utu’u ki he kaha’ú ma’ae Pule’anga Tonga.
“’Oku fakafuofua ko e mahina ‘e 4 temau ngäue ai ki he lipooti koení pea ‘e lava pe kemau to e foki mai ‘aki ha to e fakaafe mai ‘a e Pule’anga Tonga.
‘I he fakakätoa, ‘e kei pule pe ‘a e lao iá, ka ko ‘emau ngäue pe ‘oku faí ko e fokotu’utu’u e ngaahi tu’utu’uni ngäue ke muimui kiai ‘a e fonuá. Pea ko e ngaahi fakakaukau koia mei he kakaí ‘e tanaki mai ia ki he fokotu’utu’u ‘a e pule’angá ke ma’u mei ai ha founga ngäue ‘oku tonú, palanisí pea malava ke fai ha ikuna ai.”
‘Oku hokohoko atu pe ‘a e ngaahi fakataha koení ‘o toki faka’osi he ‘aho Falaite ‘o e uiké ni.
- MEIDECC