Tali fiemalie ‘e he Palemia Tu’utu’uni ‘a ‘Ene ‘Afio ‘i he Fakataha Tokoni ^Featured

Na’e me’a e ‘Eiki Palemia ‘o pehe, “’Oku ou tali fiemalie ‘a e tu’utu’uni ‘a ‘Ene ‘Afio ‘i he Fakataha Tokoni he ‘oku ala faka’uhinga’i na’e ‘ikai ke tali ‘a e tautapa ‘a e kau fa’u Tohi Tangi ke toe veteki e Fale Alea pea ke fokotu’u ha komisoni fakatotolo pea mo ha pule’anga fakataimi ke ne fakahoko ha fili Fale Alea fo’ou”.

“’Oku ou poupou kakato ki he tu’utu’uni ‘a ‘Ene ‘Afio ‘i he Fakataha Tokoni ke tuku atu e ngaahi Tohi Tangi ni ki he: ‘Omipatimeni ke fakakaukau aofangatuku fekau’aki mo ha ngaue ‘oku ‘ikai hoa mo e fakapule’i ngaue lelei pea lipooti ki he ‘Ene ‘Afio; ‘Ateni Seniale mo e Talekita ki he Ngaahi Talatalaaki Hia ‘a e Pule’anga, pea mo e Komisiona Polisi, ke fakatotolo mo faka’ilo ha maumau’i ‘o e Lao ki he Ngaahi Hia pea fakahoko ha ‘eke sivile, ‘oka fiema’u, ke pouaki e ngeia mo e molumalu ‘o e Konisitutone mo e Lao ‘o e fonua”, ko e toe tanaki mai ia ‘a e ‘Eiki Palemia.

Na’e hoko atu e ‘Eiki Palemia ‘o pehe, “ ‘I he ‘eku tali ki he ngaahi Tohi Tangi ni, ‘a ia ne tuku atu ki he mitia he ‘aho 22 ‘o Fepueli, na’a ku faka’apa’apa’i ‘a e totonu fakakonisitutone ‘a e kau fa’u Tohi Tangi kenau tangi ki he ‘Ene ‘Afio ka na’aku kole kiate kinautolu kenau sinaki fakahu atu ‘enau ngaahi tukuaki’i ki he ‘ofisi ‘o e ‘Omipatimeni, ‘Ateni Seniale, pea mo e Polisi Tonga kenau ‘uluaki fakatotolo’i. Na’aku toe fokotu’u atu ke nau fakahu atu ‘enau ngaahi tukuaki’i fekau’aki mo hano ngaue kakaa’aki e pa’anga mo e koloa ‘a e pule’anga ki he ‘ofisi ‘o e ‘Atita Seniale”.

Fekau’aki mo e tu’utu’uni ko ia ‘a ‘Ene ‘Afio ki he Pule’anga ke fai hano fakapa’anga fe’unga ‘a e Komisoni ki he Fakafepaki’i ‘o e Ta’efaitotonu ke kamata ngaue he ‘aho 1 Siulai 2019, ‘o kau ai e vahenga ‘o e tokotaha Komisiona, na’e me’a e ‘Eiki Palemia ‘o pehe te ne fokotu’u atu eni ki he Kapineti ‘i he vave taha.

Na’e tuhu’i mai ‘e he ‘Eiki Palemia ‘a e mahu’inga ke fakatokanga’i ‘a e tu’utu’uni ‘a ‘Ene ‘Afio he Fakataha Tokoni ke tuku atu e ngaahi Tohi Tangi ki he Talekita ki he Ngaahi Talatalaaki Hia ‘a e Pule’anga, he ‘oku te’eki ke fokotu’u ‘a e sino ngaue ko ia fakatatau ki he Konisitutone lolotonga.

Na’e pehe ‘e he ‘Eiki Palemia, “’Oku kau ‘a e fo’i Lao Fakaangaanga ke monomono e Konisitutone ka e fokotu’u e ‘ofisi ‘o e Talekita ki he Ngaahi Talatalaaki Hia ‘a e Pule’anga he ngaahi Lao fakaangaanga ‘e 6 na’aku tohi ‘o fokotu’u atu ki he Fale Alea ke alea’i kinautolu ko e lao ‘fakavavevave’. ‘Oku fakaloloma ‘a e fihia ‘a e fo’i lao ni ‘o makatu’unga he fefaikehekehe’aki ‘i loto Fale Alea fekau’aki mo hono faka’uhinga’i ‘o e ngaahi kupu ‘o e Ngaahi Tu’utu’uni ‘o e Ngaahi Fakataha ‘o e Fale Alea ‘o Tonga”.