Kole Fakamolemole Palemia ki he fonua pea ta'ofi mo e Hemp Featured
Palemia 'o Tonga Dr. Pohiva Tui'onetoa
30 'Okatopa, 2019. Kuo fakahoko ha kole fakamolemole 'a e Palemia 'o Tonga Dr. Pohiva Tui'onetoa ki he fonua mo fakaha ai 'a e 'ikai ke toe hoko atu ha alea 'a e Pule'anga ke hu mai ke to mo fakakomesiale'i 'i Tonga ni 'a e 'akau koe Hemp pea ko hono ta'ofi 'osi 'eni.
Na'e fakahoko foki 'a e kole fakamolemole ko'eni 'a e Palemia 'i hano faka'eke'eke ia 'e he ongoongo 'a e Letio 87.5 'i he pongipongi 'o e 'aho ni pea na'e tokolahi 'a e kakai na'a nau vikia 'a e Palemia 'i he nga'unu ko'eni.
'Oku pehe foki 'e he kakai tokolahi koe kole fakamolemole 'a e Palemia ki he kakai mo e fonua 'oku ne 'omai 'a e 'epoki fo'ou ki he anga 'o e fengaue'aki 'i he vaha'a 'o e Pule'anga mo e fonua pehe ki he kakai pea koe nga'unu matu'aki lelei mo'oni 'eni.
Ko e 'akau ko'eni koe hemp koe kalasi pe ia 'o e maliuana ka 'oku si'isi'i ange ai 'a e 'elementi faka faito'o konatapu ai (narcotic) pea na'e tali foki 'e he Kapineti ke fai ha alelea kiai he 'e malava ke tokoni ki hono langa hake 'a e 'ikonomika 'o e fonua kapau 'e to pea fakatau atu 'i he 'uhinga faka-faito'o.
Na'e fakafepaki'i lahi 'eni 'e he kakai 'o e fonua mei he tapa kehekehe 'o e sosaieti 'i he 'uhinga 'e lahi ange ai 'a e maumau 'i he ola lelei faka-'ikonomika ki he fonua pea ko hono ola 'eni koe fanongo 'a e pule'anga ki he kakai pea 'oku ho'ata mei heni 'a e 'ata 'o e taliui.
Kuo tuku mai foki 'i he ngaahi mitia faka-sosiale 'a e pehe 'e he ni'ihi ko e toki Palemia 'eni 'oku kole fakamolemole ki he kakai mo e fonua 'i ha fehalaaki pea koe faka'ilonga lelei 'eni.
1 comment
-
KO E HĀ E KOLE FAKA-MOLEMOLE KO 'ENI? Ko e taki 'oku 'iai ha 'ane visone ki he kaha'ú 'o e fonuá 'oku 'ikai ke fetongitongi 'a 'ene fakakaukaú neongo 'a e fakahā loto ta'e fiemālie 'a e kakaí. Totonu ke fai ha fakamaama 'o e kakaí.
'O kapau na'e ma'u 'a e fakamatala falala'anga faka-'ekonōmika 'o kau ki he "hemp" 'e kau lelei ki he fonuá, ko e hā 'oku toe kole fakamolemole ai? Fakamatala 'a e kaveinga 'o e "hemp" ke mahino ki he kakaí mo hono 'aongá. 'Oku fiema'u 'ihe ngaahi faito'o faka-mo'ulelei, etc. 'Oku 'iai ha fonua 'Ihe Pasifiki 'oku nau tō 'a "hemp"? 'E lava 'e he Potungāue Laó 'o mapule'i ha fakalele fata-pisinini (industry) 'o e "hemp"?
"Oku masiva 'a Tonga i ha koloa mei natula ke makatu'unga ai ha langa faka-komēsiale 'o e 'ekanōmiká. Ko 'etau koloa pe 'ihe ngaahi 'ahó ni ko e kolekole holo ki he ngaahi pule'anga lalahi ke faimai ha tokoni faka-pa'anga.
Ko e Patiseti 'o e 2019/2020 na'e 'ikai lava 'o tāpuni 'a e 49% na'e monomono atu 'aki 'e he ngaahi tokoni mei muli. 'Oku 'i ai 'a e 'aonga faka-faito'o 'o e "hemp" neongo 'a 'ene kāinga ofi mo e "marijuana".
'Oku hulu lahi 'a e fakamanamana 'a e kau taki-lotú, ka 'oku 'ikai kenau 'omai ha ngaahi fangamālie ke ma'u tu'umālie ai 'a mo'ui faka-pa'anga 'a e kakai. 'Oku nau nofo pe 'o lama 'a e ki'i pa'anga 'a e kakai kenau tānaki ki honau ngaahi siasí.