Hoha’a lahi ‘a e Palēmia ki he Tohi Tangi ke fakahifo ia: Faka’ilonga nai ‘eni ‘o e ilifia? Featured
Fale’i ‘a e Palēmia Lopeti Senituli mo e Palēmia 'Akilsi Pohiva. Faitaa 'a Nikolasi Pulu (Facebook)
16 Me, 2018. ‘Oku mahino mei hono faka’eke’eke ‘e he Fale’i ‘a e Palēmia Lopeti Senituli ‘a e Palēmia ‘i he ho’atā ‘o e ‘aho ni ‘i he Letiō Tonga ‘a e hoha’a ‘a e Palēmia fekau’aki mo e Tohi Tangi ‘oku teuteu ke fakahū atu ki he Tu’i mo e Fale Alea fekau’aki mo e Palēmia mo e toko 4 kehe ‘i he Kapineti.
Ko e Tohi Tangi ko’eni ‘oku taki mai ai ‘a Mele ‘Amanaki pea ‘oku hoha’a ‘a e Palēmia tokua ‘oku takihala’i ‘e he Tohi Tangi ko’eni ‘a e kakai ‘o e fonua pea ‘oku totonu tokua ke mahino ‘a e makatu’unga ‘o e Tohi Tangi ko’eni telia na’a fakamo’oni ‘a e kakai ‘i ha me’a ‘oku ‘ikai kenau 'ilo mo loto kiai.
Na’e toe ho’ata mai foki mei hono faka’eke’eke ‘o e Palēmia ‘a ‘ene hoha’a na’a a’u ki he Tu’i ‘a e fa’ahinga Tohi Tangi ko’eni pea fakahoko ‘e he Tu’i ha fa’ahinga tu’utu’uni ‘e kau kovi ki he fonua.
Na’e toe hoha’a foki ‘a e Palēmia pe koe hā ‘oku ‘ikai pu’aki mai ai ‘a e hingoa ‘o e Minisitā mo e Talēkita Poate ‘oku na fa’ufa’u tokoua ke to’o ‘a e mafai ‘o e Tu’i pea ‘oku tufaki holo he mitia faka-sosiale.
‘Oku kau ki heni mo ‘ene hoha’a pea koe hā ‘oku ‘ikai tuku mai ai ‘a e hingoa ‘o e kau Minisitā ‘oku ‘uhinga kiai ‘a e Tohi Tangi.
Ko e ngaahi hoha’a ko’eni ‘a e Palēmia ‘oku hu’u mei ai ‘a e ngaahi talafili mo e ngaahi fehu’i ko’eni?
1. ‘Oku ‘ikai pe ke tui ‘a e Palēmia ia ‘oku hala ha’ane laka ‘e taha mo ‘ene Kapineti
2. ‘Oku ‘ikai tui ‘a e Palēmia ia neongo ‘oku ne fakasisi mai pe ‘oku ‘i ai ‘a e totonu ‘a e kakai ‘o e fonua mo e tau'atina, ke toe fehu’ia ‘a ‘ene founga taki mo e founga ‘oku ne fakalele’aki mo ‘ene Kapineti ‘a e fonua
3. ‘Oku ngalo iai iate ia ‘a e ngaahi takilaha’i ‘o e kakai ‘a ia na’e toutou moua ai ‘i he Fakamaau’anga mo e ngaahi Tohi Tangi mo e ngaahi Laka na’a ne uki ki mu’a ‘o a’u ki hono tutu ‘ikai ha makatu’unga ‘o Nuku’alofa
4. Ko e ‘ata ‘eni ‘o e ilifia mo e tailiili telia na’a mavae mo e mafai mo e ngeia ‘oku ne lolotonga ma’u?
5. Me’a ni ‘oku ‘ikai kene ‘ilo ‘a e ngaahi ‘isiū lolotonga fekau’aki mo’ene kau Minisitā ‘a ia ‘oku hoko koe me’akai faka’aho ‘a e ngaahi mitia mo e mitia faka-sosiale kae fakahangahanga kehe pe?
6. ‘Oku ne feinga ke tohoaki ‘a e tokanga ‘a e kakai ‘aki hono tukuaki’i ‘a e kau poupou ‘o e Tohi Tangi ki he fakamoveuveu ka ‘oku ‘ikai ha’a ne makatu’unga
7. ‘Oku ne kei lolo ai pe ‘a e tau’atāina ke fakaha ‘a e fakakaukau mo lea?
8. Ko e ha 'a e palopalema ka faitu'utu'uni 'a e Tu'i 'i ha tangi atu hono kakai?..
‘Oku fu’u ho’atāina ‘a e ngaahi fehalaaki mo hono ngāuehala’aki ‘o e mafai ‘i he ngaahi ‘aho ni pea ‘oku fakanatula pe ia ke tu’u ‘a e kakai ke ta’ofi ‘a hono fakaehaua ‘o ‘enau ngaahi totonu he koe kau totongi tukuhau kinautolu.
'Ikai ngata ai ka 'oku nau tu'u ke fehu’ia ‘a e founga hala mo fakamoveuveu ‘oku tataki ‘aki ‘a e fonua 'o iku ki he longoa'a lahi kuo hoko 'i he fonua 'i he ngaahi 'aho ni.
‘Oku faka’ohovale ‘a e hahanu ‘a e Palēmia ‘i hono faka’eke’eke mai ia he Letiō pea ‘oku ho’ata mai ‘a e hoha’a ‘a ia ‘oku fo’ou ia kiha taki ‘o ha Pule’anga Temokalati ke kumi ‘uhinga ke fakafepaki’i ‘aki ha totonu faka-Konisitūtone ‘a ha falukunga kakai ‘oku nau tu’u ke fakahoko ‘enau totonu kuo foaki ‘e he Lao mo e Konisitūtone.
'Oku 'ilonga lelei hono 'ohofi 'e he Palēmia mo 'ene tangata fale'i 'a Mele 'Amanaki ka 'oku totonu ke tukuange ‘e he Palēmia ‘a e Sino ‘o Mele ‘Amanaki ki he tafafa’aki ke mavahe mei he ‘uhinga ‘o e ngāue ‘oku fakahoko ‘e Mele ‘Amanaki tukukehe ange ‘a e fu’u kakai tokolahi faufaua ‘i he fonua ‘oku nau poupou mo teke ‘a e Tohi Tangi ko’eni.
3 comments
-
Nepituno 'oku patapata peau tohopohopo hono uki ko eni 'o e tohi tangi ni ke fakamahino kia AP 'oku fu'u opeope atu 'ene fai e me'a ko e takahala'i kimautolu ko e si'i kakai totongi tukuhau. Mo'oni e Kananga 'oku taka, SAI KE NE 'ILO 'OKU NE KAI HOMAU KAKAVA 'kamau tofanga kimautolu he ongo mamahi 'o e ha'aha'a 'o e fu'u mamafa 'o e koloa. Malo pea SAI KE NE 'ILO 'oku 'IKAI KE NE 'ILO E TEMOKALATI pea 'oku fu'u takataka HILO LOHI 'AUPITO he'ene heka kaakaa holo he ki'i van motivi ka taki lahi atu 'ene faanauu 'a'ana he ngaahi fu'u van VOXY mo e 'u kaa puletaha 'I hoku pupuha'ia.
-
'Oku kei mo'oni pe 'ae lea fakatokanga moe fakamanatu malie mo tolonga 'a 'Epalahame Lingikoni fekau'aki moe pule lelei moe taki lelei he pule fakatemokalati 'o pehe: "'E lava keke kakaa'i mo lohiaki'i 'ae kotoa 'oe kakai he taimi pe 'e ni'ihi, pea moe ni'ihi 'oe kakai he taimi kotoa, ka he'ikai keke lava 'o kaka'i mo lohiaki'i 'ae kakai kotoa he taimi kotoa."
Kuo talu hono kakaa'i mo lohiaki'i 'e 'Akilisi Pohiva 'ae kakai 'o Tonga kotoa he taimi pe ni'ihi, pea moe ni'ihi 'oe kakai he taimi kotoa, ka he'ikai tene lava 'o kakaa'i mo lohiaki'i 'ae kakai kotoa 'o Tonga he taimi kotoa he ta'u 'eni 'e 25.
'Oku kau heni 'ae ni'ihi 'oe kau muimui fakakuikui loi 'o 'AP fakatouloua 'ae kau ako (moe kau lotu) 'oku lau koe fakamaama (moe fakamelino) moe kau ta'eako (vale loi moe kaka mo'oni moe fakapo'ulilolo) koe siokita moe siome'a moe siotu'unga pe 'ae lelei ma'a kinautolu fakataautaha kae 'ikai koe lelei fakalukufua 'ae kakai moe fonua..
KOE KAU SIUTASI KOTOA 'AE KAU AKO (MOE KAU LOTU) 'OKU LAU KOE FAKAMAAMA (MOE FAKAMELINO) MOE KAU TA'EAKO (VALE LOI MOE KAKA MO'ONI MOE FAKAPO'ULILOLO) 'OKU ME'ANGAUE'AKI 'E AP KOE TAKI 'OE KAU KAKA MOE LOHIAKI 'OE KAKAI. -
Sai ke mahino kiai 'oku 'iai pe moe kakai oku 'ikai ke nau sai'ia he'ene founga oku fai. Nepituno na'a ku kau au he faka'amu ke a'u e tangata ni ki he fohe koe'uhi ko eku sio atu mo eku tui ki he me'a koia na'a ne fakamatala mo tu'uaki he ngaahi ta'u lahi 'o 'ene feinga koia ke liliu e fonua ni ki he faka Temokalate ange tokua. Kuo tau a'u kiai he ngaahi 'aho ni pea oku ou kei tui pe ki he fakakaukau 'o e Temokalate ka kuo he mo'oni pe motu'a ni mei he me'a na'a ne tu'uaki he laui ta'u..
Kuo fakamo'oni'i kuo 'ikai tatau hono tuhu pea mo hono gutu.. pe I he lea fakapapalangi.."He has a long tongue but very short hand"... hahahaha...
Ka oku hoha'a ta'ofi e me'a oku hala pea fou he founga oku fakalao ka e ngaholo hotau vaka. Kapau oku 'ikai kene lava'i e fatongia pea oange ki ha taha kene hoko atu he oku tokolahi pe kau tangata ..