Tohi Tangi ki he Tu’i: Feinga faka'osi ki he Sipoti Pasifiki 2019 Featured
Sitā Netipolo Tonga ka 'oku va'inga ma'a 'Aositelēlia mo Mo'onia Gerrard 'o Nukunuku mo Lord Vaea
12 Sune, 2017. ‘Oku ‘i ai ‘a e tui ‘a e Sea ‘o e Kautaha Sipoti ‘Amatua ‘a Tonga (TASANOC) Lord Vaea koha tohi tangi ki He’ene ‘Afio ‘e ‘i ai hano ivi mālohi kene liliu ‘a e tu’utu’uni ‘a e Pule’anga ke kaniseli ‘a e sipoti.
Kuo toe fakamahino foki ‘e he Palēmia mo ni’ihi ‘ene kau minisitā ‘i he fakataha mo e Sea ‘o e Kosilio Sipoti ‘a e Pasifiki Vidhya Lakhan ‘i he uike kuo ‘osi ‘e ‘ikai ha toe liliu ‘enau tu’utu’uni.
Na’e me’a foki ‘a Lord Vaea ‘oku hoko foki ‘a hono kaniseli ‘o e Sipoti 2019 ke holomui ai ‘a Tonga ‘i hono fakahoa ki hotau ongo fonua kaungā’api ‘a ia ‘oku tau fetohotohoi he me’a kotoa ‘a Haamoa mo Fisi.
Kuo makape ‘a Fisi mo Ha’amoa ‘i he tapa kotoa ‘o e sipoti ki he tu’unga ma’olunga tautau tefito ki he tu’unga honau ngaahi mala’e sipoti pea ‘oku fakahā mahino ‘i hono fakahoko ki he ongo fonua ni ‘a e ongo fe’auhi ‘akapulu super 18 ‘i he ngaahi uike si’i kuo tau situ’a kiai.
‘I he me’a ‘a Lord Vaea kapau tetau feinga ke tulituli ki Fisi mo Ha’amoa pea kuo pau leva ke fakalakalaka’i hotau ngaahi mala’e mo ‘etau ngaahi naunau sipoti ‘a ia koe halafononga kiai ‘eni kuo tu’usi mai ‘e he Pule’anga ‘o e aho ni.
Ko e ‘aliaki ko’eni ‘i ha tohi tangi ki he Tama Tu’i ko e konga ia ‘o e feinga faka’osi ‘a e Kōmiti Sipoti ‘Amatua ‘a Tonga ke kei fakahoko pe ‘a e Sipoti Pasifiki ‘i Tonga ni.
‘Oku poupou mai kiai ‘a e kau mamahi’i sipoti moe kau pupou tokolahi ‘i Tonga ni mo kinautolu ko e kakai Tonga kuo ‘iloa ‘i māmani he mala'e sipoti, ngaahi ako, kau pule ako mo e kakai tokolahi ‘o e fonua ‘a ia ‘oku nau teke ke kei tu’ulāhoko ai pe hono fakahoko mai ‘o e Sipoti 2019 ki Tonga ni.
14 comments
-
Na'e 'ikai ke 'iai ha pa'anga ia 'a Ha'amoa pe ko ha'anau keli'anga koula ke fakapa'anga'aki e Pacific Games na'a nau host tu'o ua. Ka na'e lotolahi e kau taki 'oe fonua ke nau no pea kumi pa'anga koe sio kihe kaha'u 'oe kakai moe taleniti 'oe fanau ke poupou'i mo fakatupulekina. Ko ena kuo maau e ngaahi mala'e va'inga kehekehe 'o Ha'amoa pea kuo nau a'u eni 'o 'oatu e All Blacks ki Apia. Mou sio atu angee pe kuo nau mate ai. Kuo nau masiva ai? kuo tau fanongo atu kuo nau faingata'a'ia ai? kuo hoko ai ha tau fakalotofonua? kuo tu'u mai ha kau polisi fakavaha'apule'anga 'o tataki e Palemia Ha'amoa mo 'ene Kapineti? Kuo fakakata'aki nai kinautolu 'e mamani moe Pasifiki? Hala'ataa.
Koe me'a pe 'oku hoko koe fiemalie 'ae hako tupu e fonua, toe tu'umalie ange ai e ngaahi pisinisi, fakalakalaka e sipoti pea nau lele fakataha mo tu'apule'anga. Koe me'a koe ta mo'ua 'oku tofuhia kotoa ai e ngaahi fonua 'o mamani a'u ki 'Amelika, Pilitania, Lusia mo fe fua. Ko 'etau nofo ke tau lau e no moe ha fua, he'ikai lava ai ha 'unu ia ki mu'a mo ha fakalakalaka. Pe 'e fai e sipoti pe 'ikai te tau kei no pe mo kei ta mo'ua pe. Ka 'oku sai ange 'etau ta mo'ua kuo tu'u ha ngaue mo ha ngaahi nauanau (hange ko Ha'amao) 'I he'etau ta mo'ua mo kei hala'ataa ai pe mo ha me'a pea tau 'alu fakaholomui ai pe 'o lumoluma'i kitautolu moe fakakata'aki 'ehe Pasifiki mo mamani foki.
Koe kau fakaanga ko ena ki hono feinga'i mai e sipoti 'oku fu'u ha mahino mai ai 'enau tui faka'otua kia 'akilisi mo 'enau tonounou he 'ilo ki he anga e lele 'a mamani moe natula 'oe fakalele pule'anga. Koe contract fakavaha'apule'anga ena kuo fakaha mahino mai ai kapau 'e hiki e sipoti ki Fisi pe ko Ha'amoa 'e kei totongi pe 'e Tonga e ngaahi fakamole kotoa. Koe me'a ia 'oku ui koe aleapau fakapule'anga faka-kakai lalahi. Koe 'atamai faka lautohipule'anga faka-kei-iiki 'oe palemia 'oku fu'u matu'aki fakama 'ihe levolo 'oe fakavaha'a pule'anga.
Poupou atu Lord Vaea pea pehe kihe kau mamahi'i sipoti kotoa. -
Koe me'a eni oku Ui he kau Leka..."Koe hala moe fika moe laukonga"...pea oku fu'u lahi ae favai moe puhi Hoe takai holo taefai ha ngaue.....
1.feinga ke totongi enau noo laukilu
2.feinga ke langa ae ng komiti sipoti ke mo'ui
3.fiema'u ae ng high performance institutions ke to mu'a langa kihe teu'i ae kau Sipoti.
4.pea tau toki feinga ke host ae feauhi fkpasifiki
5.Na'a oku sai ange ke uki ha tohi tangi ....ke fkngatangata ae taimi Inu kava Tonga he ng Kolo......ka nau aa pongipongia o alu ki Tokanga o too ha fu'u manioke.... -
Oku liliu a mamani moe Pasifiki o sai enau sipoti ha faahinga malae pe koe fetongi honau kautaki sipoti kovi, siokitaa, kakaa mo muomua enau lelei fakataautahaa he tokotaha oku ne fakafofongai e fonuaa.
Mou ofa mai aa o pelulaa kae teutei aa etau fanau ki he 2019 pe koe ai ke tuu homou lotoo pea osi e sipotii pea toe hiki e totongi e mea kotoa ikai ko hoomou toe kaikaila koe Puleanga kovi mo tanaki silini moe ha fua.
Fefe ketau fai pe mea o fakatatau ki hotau ivi oku mauu naa osi e sipoti pea matuku e kautaki sipoti oku nau kalanga ke fakahoko moe ha fua pea hu mai ha fonua kehe o fakalele a Tonga ni pea kavahia ai e fanau moe hotau hako oku ikai ke iai haanau misi ki he faifai loto oku tau faii.
Oku faingofua mau pe a e hu mai a elelo ia o tatavahe i tua pea hola ia o toi mei loto kae mau kovia e kautama kehe ia i tua...ngali oku pehee etau longoaa ko eni he sipoti a e feinga a e tokosii ke fakaongoongo kovii kapau e ikai ke fai a e sipoti...mou ofa mai aa o tuku e fakangalingalii moe sio ki homou langilangii kae ai e mea mooni oku tau sio kiaii he kuo hiki e cost of living ia kae holo e tuunga vahenga ia ki he fakaolii... -
Kapau `oku `ikai lava `o totongi e $6000,000 na`e ngaue`aki `ehe TASANOC `e totongi fefe e $xxMiliona ????????????
COME ON NOBEL VAEA ...