Ngaahi pole 'o e Taialasisi (Dialysis) 'i Tonga: Dr. Sione Latu (Konga 2) Featured
Naunau ki he Taialasisi
Hoko atu mei he Konga 1
11 Ma'asi, 2017. ‘Oku ‘ikai foki ko ha meá faingofua eni í he ngaueánga kete talaange ki ha tokotaha ‘oku palopalema hono kofuua óku íkai lava é he Potungaue ó to e fai ha meá maána. Óku ongo he taimi lahi á e faingataía óku nau tofanga ai.
‘Oku ‘i ai foki ‘a e faka’amu ke fakamahino ‘oku ‘ikai feinga ‘a e Potungaue Mo’ui ke tautoloi hano fokotu’u 'a e sevesi taialasisi ‘i Tonga ni ‘o hange koe tukuaki’i ‘oku fakahoko. Ko e me’a foki ia ‘oku hoko ‘oku faka’amu ‘a e Minisita ke fakahoko ha ngaue ki he me’a ni pea ke fakapotupotu tatau ‘a hono tokangaekina ‘a e mo’ui 'a e kakai 'o e fonua 'o fakatatau ki he ivi ‘o e fonua mo e malu mo ‘ene hokohoko lelei ‘a e fa’ahinga faito’o pelepelengesi ko’eni.
Ko e me’a ‘oku kole ‘e he Tonga Dialysis Foundation ke poupou'i (endorse) ‘e he Potungaue ‘a ‘enau ngaue mo ‘enau faka’amu ke fokotu’u ha sevesi taialasisi ‘i Tonga ni pea ‘oku 'ikai foki ke kovi 'eni. 'Oku mahino pe foki he taimi tatau ‘oku taumu’a ‘eni ke fakahoko ha feinga pa’anga pea ‘oku Pataloni heni ‘a e Tama Pilinisi Kalauni.
Ko e ngaahi kautaha tokoni hange ko e Siasi ‘o Sisu Kalaisi mo e Kau Ma’oni’oni ‘o e Ngaahi ‘Aho ki Mui ni tenau kau mai ‘okapau ‘oku poupou kiai ‘a e Potungue pea ke to’o ‘a e tute mo e CT mei he ngaahi me’angaue ‘e hu mai ke fakahoko ‘aki ‘a e ngaue.
‘Oku ‘i ai ‘a e hoha’a foki ‘a e Potungaue ki he negia ‘o e Tonga Dialysis Foundation (TDF) he koe sekelitali mo e tauhi pa’anga ‘oku toutou fetongi pe ia pea ‘oku faka’amu ‘a e Potungaue ke fakapapau’i ‘a e tafa’aki ko’eni he ‘e ngaue’aki ‘a e hingoa ‘o e Tama Pilinisi Kalauni 'a ia koe Pataloni foki ia kiha feinga pa’anga pea ‘oku faka’amu e Potungaue ke fakapapau’i ‘oku malu mo ‘ata ki tu’a ‘a hono ngaue’aki ‘o e pa’anga ‘e tanaki ‘o kau ai hano ‘atita’i.
‘Oku ‘i ai mo e hoha’a ‘a e Potungaue ki he tu’u ‘a e fa’ahinga ngaue ko’eni ki he kaha’u pe ‘e malava ke hokohoko lelei atu pe ‘ikai. Kapau ‘e kau mai pe ‘a e Siasi ‘o Sisu Kalaisi mo e Kau Ma’oni’oni ‘o e Ngaahi ‘Aho ki Mui ni kiha ta’u nai pe ‘e 3 pea koe ha leva ‘a e hoko atu?.
Ko e fa’ahinga poloseki pehe ni ‘e fakamamafa ia ‘i he ngaahi kautaha ‘oku nau fo’u ‘a e faito’o mo ‘enau ‘ofa ke foaki mai ‘a e ngaahi faito’o ki he taialasisi ‘oku ofi ke ‘osi hono ‘aonga (expire). Ko e fakakaukau foki ko’eni na’e fakafou mai ia he alea ‘a e taha ‘o e kau talekita ‘o e TDF pea mo ‘ene kau toketa ‘i ‘Amelika pehe foki ki he ngaahi kautaha fo’u faito’o ‘o hange koe Baxter ‘i ‘Amelika.
‘Oku malo si’i feinga ‘a e talekita mo e faka’apa’apa lahi kiate ia ka ‘oku mahino mai foki ‘oku ‘ikai ha palani kene poupou (back up) ki he ngaue ‘oku teu fakahoko. Ko e palopalema lahi foki ia ‘oku fehangahangai mo e taialaisi (peritoneal dialysis [PD] koe toe hu ki he sino ‘o e tokotaha ‘oku taialasisi ha fa'ahinga siemu (infection).
Kapau ‘e uesia ‘a e tiupi ‘oku fakahoko ‘aki e ngaue pea kuo pau ke to’o ia ‘i ha uike nai 'e 4 kimu’a pea toki fakahu ha tiupi fo’ou. ‘I he’ene pehe leva kuopau ke fakahoko leva ‘a e fa’ahinga taialasisi ia ‘e taha ‘oku ‘iloa ko e haemodialysis - HD pea ‘oku fakahoko ia ki he toto ‘i ha taimi pau ke fakapapau’i ‘e kei mo’ui pe ‘a e mahaki. ‘Oku ‘ikai foki ke ho’ata mai ha me’a pehe ‘i he palani ‘a e TDF. ‘E ‘ikai malava ke fakafolau ha mahaki ‘i ha uike ‘e 4 ki Nu’usila ke fakahoko ai e ngaue ko’eni he ‘oku fakafuofua ‘a e totongi ki he pa’anga Nu’usila e 12,000 NZD ki he tokotaha.
Na’a mau malava ke fakahoko ‘a e ki’i savea fekau'aki mo kinautolu ‘oku fokotutua he mahaki fekau’aki mo e kofuua pea fakahoko mo e ‘a’ahi ki he ni’ihi ‘oku fokoutua he mahaki suka pea ‘oku mahino mai koe hoha’a lahi taha ki he taimi 'oku huu ai 'a e siemu (infection). Ko e fa’ahinga taialasisi koe peritoneal dialysis [PD] ‘oku houa ‘e 16 pea ‘oku tu’o 4 he ‘aho.
‘Oku palani foki ‘a e TDF kiha kiliniki ‘e fakahoko ai ‘a e PD ka ‘oku ‘ikai foki ke tau ‘amanaki ‘e mavahe houa ‘e 16 ha mahaki mei honau ‘api ‘i he ‘aho pea ‘i he ‘aho ‘e 7 he uike. Ko e fa’ahinga fokotu’u ko’eni tapu ange pe moia ‘oku ‘ikai malava ia ke ngaue ‘i hono ‘ai mahino.
Ko 'ene tu'u foki ‘oku ‘i ai ‘a e ngaahi nofo’anga ‘o kinautolu ‘oku nau si'i fiema’u ‘a e taialasisi ‘oku ‘ikai ke ‘iha tu’unga fakafiemalie. ‘Oku ‘ikai koha siolalo ‘eni pe ko hono tukuhifo ‘a e tu’unga ‘o e nofo ka ‘oku fu’u faka’ofa ‘a e ngaahi nofo’anga ia he ngaahi ‘api ‘e ni’ihi pea ko hono fakahoko e taialasisi ‘i he ngaahi ‘api nofo’anga ko’eni ‘oku fu’u fakatu’utamaki pea faingata’a.
‘E kehe foki ‘a kinautolu ‘oku ma’u ‘enau pa’anga he ‘oku nau nofo he ngaahi ‘api lelei mo ma'a pea ‘oku ‘ea konitisoni (air condition). ‘Oku palopalema he ‘oku ‘ikai pehe kotoa ‘a e ngaahi ‘api nofo'anga 'o e kinautolu 'oku nau fiema'u 'a e taialasisi ‘i Tonga ni.
‘Oku ou fie fakaha pe foki heni ‘a e tu’utu’uni kuo fakahoko kiate au ke fale’i ‘a e TDF ‘oku nau tau’ataina ke fokotu’u ‘enau kiliniki taialasisi fakataautaha ‘o hange ko ‘enau taumu’a ka ‘oku fu’u faingata’a ke poupou’i ‘e he Potungaue Mo’ui kae ‘oua leva kuo solova ‘a e ngaahi kaveinga ‘oku ou lave atu kiai ‘i ‘olunga.
‘Oku fie tokoni a e Potungaue ke fakahoko ‘a e ngaahi poupou mo fale’i faka tekinikale ‘i he tu’u he taimi ni ‘oku mahu’inga ke ‘uluaki fakapapau’i ‘oku malava ha ngaue ki he ngaahi kaveinga 'oku hoha’a kiai ‘a e Potungaue.
‘Oku fiema’u foki ‘e he TDF ‘a e poupou ‘a e Potungaue kae fakahoko ha feinga pa’anga ‘i he fonua pea ke kau mai kiai ‘a e ngaahi kautaha tokoni. ‘I he’enau fokotu’u mai (proposal) ‘oku pau ke totongi ‘a e $50,000 ki he taha ‘o e kau talekita koe totongi konisaluteni (consultancy fee).
Koe me’a ia ‘oku hoha’a kiai ‘a e Potungaue ko’ene kau atu kiha poloseki ‘oku fakapa’anga ‘e he kakai (public funding). Fakatatau ki he fokotu’u ‘a e TDF, ko e tangai lita ‘e 2 ki he taialasisi ‘oku pa’anga ‘e $16 ‘a ia ko e tangai ‘e 2 ki he ‘aho ‘oku pa’anga ia $32 he ‘aho/$224 he uike/$872 he mahina. Koe pa’anga lahi mo'oni ‘eni ki he ngaahi faimili tokolahi ka ‘oku ala malava pe ‘e he ni’ihi.
Koe ‘avalisi ‘a e mo’ui ‘a kinautolu ‘oku fokoutua he suka pea toe taialasisi ‘oku laka hake pe he ta’u ‘e 2. Ko e ngaahi sevesi fekau’aki mo e mahaki mafu ‘oku fiema’u ke fakalakalaka’i he koe tupu’anga ia ‘o e pekia ‘a e tokolahi. Kapau leva ‘e fakahoko ha ngaue fakafaito’o ki heni mo hono ngaahi fakamole ‘oku ‘eveeva atu ia he pa’anga Nu’usila ‘e $22,000 ki he tokotaha.
Ko e katoa ‘o e ngaahi sevesi ke tokangaekina ha mahaki ‘oku ‘i ha tu’unga fakatu’utamaki ‘oku fiema’u e pa’anga lahi kiai ka ‘e ikai ketau tokanga pe kihe taialasisi pe kae li’aki ‘a e toenga. ‘Oku totonu foki ke kau ‘eni hono fakakaukau’i lahi ‘i he fokotu’u (proposal) ‘a e TDF.
‘Oku ‘i ai ‘a e talamonu ia heni ki he feinga oku fakahoko ‘e he TDF pea ‘oku nau tau’ataina pe ke fakahoko ‘eni he koe taumu'a tokoni ka 'oku lahi hono ngaahi pole pea 'oku totonu ke tau talanoa mahino kiai pea ke 'ilo kiai 'a e kakai 'o e fonua. ‘E tokoni pe foki ‘a e Potungaue ia ‘i he ngaahi me’a fakatekinikale kapau ‘e solova ‘a e ngaahi ‘isiuu ‘oku ha atu ‘i ‘olunga ka koe tu’unga ‘o e Potungaue ‘e ‘ikai malava kenau poupou’i kakato ‘eni.
‘Oku ‘i ai 'a e fakaámu pe é ngali mahino atu á e tuúnga óku tuú ai e Potungaue pea 'oku mole ke mama'o ha taé fietokoni ka ‘oku fiema’u ha poloseki ‘e ‘ata ki tu’a, tali ui pea malava ke hokohoko lelei ki he kaha’u ka e toki malava ke fakahoko hano poupou’i kakato.
 'i Tonga: Dr. Sione Latu (Konga 2) "Pin It")
9 comments
-
Ko e fakatata totonu 'o e fanongo ki he kau pisinisi 'a e fo'i liliu na'e fai 'e he Minista Ako malolo ki he fakamaaka 'o e ngaahi sivi fakafonua. Na'e fanongo ia ki he tanagata pisinisi ko Piveni Piukala ka e fakaongoongo tuli mo ssiosiso kehe mei he fale'i 'a e kau mataotao he mala'e. Ko e ha leva me'a kuo hoko? Kuo fokotu'u 'e TYonga ni he hisitolia 'o e ako 'i mamani 'a e to tokolahi taha he sivi. Te'eki hoko ha vale lahi pehee 'i mamani. Ko e fehu'i leva ko fe 'a Piveni ? Ko fe 'a 'Akilisi Pohiva mo hono foha ko Siaosi Pohiva. Kapau na'e siva'u 'ene ngaue, na'e toe hoko atu 'ene aleapau ngaue. Kapau na'e siaa'a 'a e liliu kuo toutou 'asi mai 'a Piveni mo 'Akilisi he TV. 'E pehe pe me'a ki he Taialasisi. Ko ahi te tau tui ki ai ? Ko e kau pisinisi moe kau politiki mo 'enau 'asenita siokita pe k0 e kau matotao he mala'e. Kuo lahi e 'oho noa'ia 'a e kau pisinisi mo e kau politiki he me'a 'oku 'ikai ke nau 'ilo ki ai.
-
Ko e fakamatala loloa 'aupito 'a Saia mo e Hau pea fakatefito pee ia 'i he ngaahi pole fakapisinisi hange ko e ngaahi kautaha donor, phamaceutical supplier, 'e toe fiema'u mo e feinga pa'anga pea teke'i mu'a mai ai 'e Tama Pilinisi tulou atu.
What is lacking here is the everyday operation and the challenges of such a high tech maintenance service that will cripple Tonga's healthcare system. The hospital critical care service in Vaiola is still decades away from coping with it's own daily load. 'oku si'i mate pee kakai he fanga ki'i mahaki faingofua pea 'ikai ha faito'o mo ha 'ilo fe'unga pea ko e ngata'anga pee ia si'otau falemahaki. Pea ka toe tanaki atu e dialysis mo hono ngaahi fu'u fiema'u 'e hoko e falemahaki ia ko e falemate.
Me'apango 'oku 'ikai lava 'ehe 'atamai e kakai pisinisi ia ke ne maa'usia e 'ilo mo e mahino 'oku ma'u e he kau toketaa mo e kau neesi he ko nautolu 'oku nau fakahoko e ngaue 24/7, fepaki mo e ngaahi faingata'a and a lot of times they just watch people die.
Ko e ngaahi kona (infections) , mo e langa( pain) mo e ngaahi uesia 'oe ngaahi 'okani kehe 'o e sino ( complications) 'o e dialysis , (not to mention the social implications on patient's own family), e lahi ange ai e mate ia pea vave. He 'ikai lava he'e kau ngaue ia mo e kau toketaa ke feau hono ngaahi fiema'u mo hono ngaahi faingata'a. Kuo pau ke 'uluaki hiki'i e intensive care ia ki ha tu'unga fakatu'apule'anga, douple e lahi e kau neesi mo e kau toketa pea toki fakakaukau'i e dialysis.
fakafuofua pee ki he leleaki'i mai pee ha taha niumonia 'o mate pee ia te'eki sio ki ha toketa, 'e toe vave ange mate ia 'a e motu'a dialysis. Ko e ngaahi siemu pe kona 'o e dialysis 'e pipihi 'i 'api, falemahaki 'o a'u ki ha tu'unga 'ikai ma'u ha faito'o ia ki ai (mega infections, multiple resistance to antibiotic)
mahalo ko'eku poini, maloo pee pea faka'ofo'ofa e fokotu'u ka e tuku pee mu'a ki he kau mataotao he mala'e 'o e faito'o 'a e kau Toketaa ke nau 'omi e me'a ke tau ngata ai. Pea ko hono mo'oni sai ange 'a e mate 'a e tokotaha he mate 'a e tokolahi.
Maloo Dr Latu pea 'oua 'e tuku e fakamaama hotau kakai. -
Na'aku lau e comment a Sione Latu peau tui kiai, kou toe lau eni e comment a Saia Moehau kou toe tui kiai, ofa mai oatu aa e tohi na ko ha mea ia e lava ai e sii feinga oku fai Potungaue Moui, he ka tu'u e tokoni ki he kakai fakalukufua, pea ka tokolahi e kau mate pea toe withdraw homou support, pea ka tuumalie ai ha niihi he Foundation pea tuku atu ai ke sii mau au haanau moui ee
-
'Oku ou fakafofonga'i atu e TDF ke fai pe ha tali (response) nounou kihe ngaahi fakamatala 'a Dr. Sione Latu. 'Oku 'oatu e faka'apa'apa lahi kia Dr Latu moe Potungaue Mo'ui. Koe ngaue lahi 'oku nau fai he 'aho kotoa ke tokonia si'otau kakai. Kae me'apango ko 'etau masiva moe si'isi'i 'etau 'ilo 'oku tau kei 'i he tu'unga ma'ulalo ai he ngaahi 'aho ni.
'Oku ou tui he'ikai ke fu'u 'aonga ha toe fakafekiki he ngaahi fika moe ngaahi 'uhinga he 'oku fiema'u ke tau nague'i ke 'oange ha faingamalie 'oe mo'ui ki ha ni'ihi 'oku nau fiema'u 'i he taimi vave taha te tau ala lava.
Kuo 'osi maau e TDF he ngaahi tafa'aki kotoa ke fai e ngaue ni moe fait'o'o ni 'i Tonga 'o a'u kihono tali e ngaahi fehu'i kotoa pe ne 'omai mei he Potungaue Mo'ui, tukukehe pe 'ae ki'i seniti ke fai'aki. Koe me'a ne fiema'u 'e he TDF mei he Potungaue Mo'ui koe ki'i tohi 'o pehe 'oku nau poupou ke fai e faito'o taialasisi 'i Tonga ni. Ko ia pe.
Koe fiema'u ia 'ae kau fie tokoni pa'anga (Donors) lalahi 'oku nau fie tokoni ki he kakai masiva hotau fonua. Ne te'eki ai ke kole 'ehe TDF ha tokoni fakapa'anga mei he Pule'anga Tonga pe Potungaue Mo'ui he kuo mau 'osi lave'i 'etau faingata'a'ia fakapa'anga hotau fonua. Koe palani 'ae TDF ke fai e fakapa'anga 'oe Taialasisi 'i Tonga ni mei tu'a pea mei muli.
Na'aku toki foki mai 'eni mei 'Amelika (USA) pea neu kau atu ki he Konifelenisi lahi fakata'u 'ae Taialasisi 'a 'Amelika. Ne mahino ai 'oku tokolahiange 'ae kakai he taimi ni 'oku nau mafuli mo fili ki he faito'o Peritoneal Dialysis ko 'ene ma'ama'aange pea toe faingofuaange. 'Oku mahino 'aupto pe ko 'Amelika (USA) 'oku ha'u mei ai e ngaahi tekinolosia fakamuimui taha 'oe fa'ahinga faito'o ko 'eni. Koe palani loloa 'ae TDF 'e a'u pe kihe tu'unga 'e ta'etotongi e faito'o ni ki he kakai e fonua. Koe faito'o ki he HEMO Dialysis 'oku 'osi 'ihe palani pe ia 'ae TDF pea kuopau ke fakahoko ia 'ihe kaha'u vave mai.
Kuo mahino 'aupito e tu'unga 'oku 'iai e Pule'anga Tonga mo 'etau Potungaue mo'ui pea 'oku fai e faka'apa'apa lahi kiai. Ka 'oku lolotonga hoko atu pe 'ae feinga 'ae TDF 'i he ngaahi tafa'aki kehekehe ke lava 'o fai e faito'o ni 'i Tonga ni ke lava 'o si'i fakamo'ui ai ha ni'ihi.
Koe mo'ui 'e taha 'oku mate he fonua si'isi'i ko Tonga, koe mate ia 'ae tokolahi. 'Oku lolotonga tokoni'i 'e he TDF 'ae tokotaha 'oku lolotonga taialasisi 'i Fisi pea kuo ne mo'ui pea koe fakakoloa ia kiate kimautolu. Koe tokotaha ko 'eni 'e foki mai ki Tonga ni 'o hoko atu 'ene faito'o taialasisi he Peritoneal.
Faka'apa'apa atu,
Saia Moehau moe Tonga Dialysis Foundation -
'Oku mo'oni lahi kotoa 'a e lau ko eni 'a Dr Latu fekau'aki mo e peritoneal dialysis... Pea 'oku ngaue lelei pe foki 'a e fa'ahinga dialysis ko eni kiate kinautolu 'oku sino iiki ange pea te'eki ke fakahoko ha tafa ki honau kete (hufanga he fakatauange) kimu'a. Ko e dialysis ko eni ''oku 'ikai fiema'u ke nau 'alu kinautolu ki falemahaki PE ko ha facility ke fai ai 'enau dialysis. 'Oku malava pe ke ako'i 'a e tokotaha dialysis pe ko ha taha kehe PE (caregiver) kene fai 'a e dialysis ko eni 'i 'api. 'E sai eni ke tau'ataina ange ai 'a e tokotaha dialysis kapau 'oku mo'ua ki ha me'a. 'Oku 'iai mo e misini (Automated Peritoneal Dialysis) ...Ko e ki'i misini ko eni 'oku te toki connect PE ki ai he taimi 'oku te mohe ai he po'uli pea hanga he ki'i misini 'o fai 'ete dialysis..he house 'e 8-12 pea ko 'ete 'a PE he pongipongi kuo'osi 'ete dialysis pea te free leva during the day...Faingofua 'aupito pe hono ako'i ha taha ke ne fai 'a e dialysis ko eni....'Oku lahi 'aupito e ngaahi kautaha providers ki he naunau tailasisi... Pea oku totonu ke explore ia ke nau compete ki he price and service... Then decide!!! Also consider where you get the dialysis consumables he ko e $100 US e faikehekehe lahi ia mo e $100 NZ...Pea e fiema'u foki mo e surgeons/trainers/tech support. Ka koi tui lahi ki he lau Dr Latu 'oku fakapotopoto ange 'a e ngaue'aki e haemodialysis for a start in Tonga!!! Faka'amuange 'e malava ke fakahoko 'a e dialysis 'i Tonga ...Sio Tonu si'i faka'ofa hotau kakai he fkpaea Holo I muli ni ko e kumi hufanga mo e mo'ui....
-
Fakamalo atu kihe vahevahe kuo 'omai 'ehe Toketa Sione Latu.
Na'e dialysis 'eku fine'eikii he ta'u 'e 14 'I he FakeMahaki 'Okalani, haemodialysis he 'Aho Monite Pulelulu moe Falaite he ta'u 'e 14 moe 'uu transplant Tu'o 3 moe 'uu stroke Laka hake he Tu'o 8.
Pea 'Oku mahino lelei kiate au 'ae ngaahi fakaikiiki he ngaahi fakamatala ae Toketaa kae tautefito kihe tauhi 'OE 'atakai 'I 'api Ke ma'a fakahaisini koe'uhi koe 'uu bacteria Pe koe siemu 'e malava kene maumau'i ae moui ae tokotaha dialysis.
Oku pelepelengesi aupito ae ngaahi tauhi moe ngaue Ke fai kae aonga e faito'o Dialysis, pea Kau ai e me'akai ma'ume'atokoni Ke taau moe fiema'u 'OE tokotaha faito'o moe ha fua 'ai Oku fakamatala kiai e Toketaa.
Maloo moe Hufanga atu he fakatapu..Malo.. -
Malo SIone Latu pea na'e tu'o lahi 'eku sio he polokalama 'a e Potungaue he TV na'e 'ikai kenau fakaikiiki mai 'a e ngaahi 'uhinga kuo ke 'omai 'i he tohi 'eni 'e ua he Nepituno pea 'oku ou tui 'oku totonu ketau ki fakatatali pe kae 'oua leva kuo tau maau. Mahalo na'a 'iai ha taimi kuo holo ai e totongi e faito'o pe 'e toe lahi ange ai 'etau peesi. Kaikehe koe me'a lelei e talanoa mo fakamaama ki he si'i kakai e fonua he 'e malava kenau fehi'a noa'ia pe ki he Potungaue he 'ata'ataloa.
-
'E pule pe pa'anga pea kapau na'a tau tu'umalie 'e 'ikai ha palopalema he fenga fokotu'u ngaue ko'eni. Tau faka'amu kotoa ke tokoni ki he kakaki ka koe hala pa'anga. Mo'oni 'aupito 'a Sione Latu pea koe fakamatala 'eni 'oku totonu ke 'omai ma'u pe ki he kakai.
-
Koe fakamatala mahino 'eni pea tokoni ketau mahino'i e me'a totonu e lala hoko. 'I he taimi tatau 'oku tau fakamalo'ia 'a e feinga moe fie tokoni 'a e TDF ka mahu'inga pe foki ke ta e lango kei mama'o 'o hange koe fakamatala mahino 'a e Dr.